Τρίτη 12 Φεβρουαρίου 2013

Επιστροφή στη φύση: Οικοκοινότητες ή οικοχωριά: Το πρώτο οικοχωριό στην Εύβοια


Αναδημοσίευση από Oikopress

Γράφει η Ελένη Κατσίμπρα, Γεωγράφος, M.Sc.
Με τον όρο οικοκοινότητες(ecovillages ή ecomunicipallities) νοούνται οι κοινότητες που παρουσιάζουν λόγω της κοινωνικής, οικονομικής και οικολογικής τους οργάνωσης (μεθόδους κατασκευής, λειτουργίας και των δηλωμένων τους στόχων) κάποια σημαντικά διαφοροποιά χαρακτηριστικά από το μέσο όρο των ανθρώπινων κοινοτήτων σε μία ευρύτερη περιοχή προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα τέτοιων κοινοτήτων που έχουν δομηθεί από την αρχή ή αναδομηθεί σε υπάρχουσα υποδομή και τα οποία διατείνονται ότι λειτουργούν ως ισχυρά εναλλακτικά εργαλεία αειφορικής ανάπτυξης. Οικοκοινότητες υπάρχουν πολλές σε όλα τα σημεία του πλανήτη, αλλά το κίνημα των οικοκοινοτήτων που αναπτύχθηκε κυρίως στη Βόρειο Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη, πρόσφατα γνωρίζει μία ραγδαία άνθηση κυρίως ως αντίδραση στις διεθνείς πολιτικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές εξελίξεις [1].

Τουρισμός – Πολιτισμός – Κοινωνική Οικονομία: Συνδέονται;


Αναδημοσίευση από Oikopress

Γράφει η Ελένη Κατσίμπρα,
Γεωγράφος, M.Sc.

«Τα εθνικά πάρκα προσφέρονται για έμπνευση, επιστημονικούς σκοπούς, καλλιέργεια και αναψυχή»
Διακήρυξη του Δελχί για τα εθνικά πάρκα

Αθήνα: το άλλο πρόσωπο της πόλης

Αναδημοσίευση από Social Activism Αθηνών

Γράφουν: Κεραμάρη Γεωργία και Νάκου Κατερίνα, δημοσιογράφοι
 Plaka Athens by night by Piddling
Η Αθήνα που θέλουμε..
 Στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας «χτυπάει» η οικονομική, κοινωνική, καλλιτεχνική και εμπορική καρδιά της χώρας. Η πόλη διαθέτει ένα αξιοζήλευτο ιστορικό υπόβαθρο και έναν ανεξάντλητο πλούτο αξιοθέατων που μπορούν να την αναδείξουν ως κορυφαίο τουριστικό προορισμό. Η Ακρόπολη, ο Ναός του Ολυμπίου Διός και οι θησαυροί του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου εξακολουθούν να γεμίζουν δέος την παγκόσμια κοινότητα. Αγέρωχα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκονται διάσπαρτα σε κάθε γωνιά της πόλης. Αφηγούνται την μακρόχρονη ιστορία της. Στο ιστορικό κέντρο γραφικά πλακόστρωτα δρομάκια, παραδοσιακά καφενεία και αρχαίοι οικισμοί ξεπροβάλλουν μέσα από τα χαλάσματα. Ταξιδεύουν νοερά τον επισκέπτη σε μια άλλη εποχή. Στα αξιοζήλευτα αυτά μνημεία προστίθεται μια ανεξάντλητη ποικιλία από ενδιαφέροντα στοιχεία που εκτείνονται  από τον πολιτισμό, το θέατρο τη μουσική, την διασκέδαση και φθάνουν μέχρι τη γαστρονομία, τη θάλασσα, τον ήλιο και τις γειτονικές εξορμήσεις. Η πόλη συνδυάζει την ιστορία και το παρελθόν με τη σύγχρονη πραγματικότητα μιας μεγάλης μεσογειακής πόλης.

Η επινόηση των θέσεων εργασίας και η επιχειρηματικότητα


Αναδημοσίευση από Social Activism Αθηνών

Επιμέλεια Γαρυφαλλιά Γκαντζούνη,
Manager Ανθρώπινου Δυναμικού
Βασίλης ΤακτικόςΔιάλογος με το διευθυντή της «SocialActivism Αθηνών»
Στο σύγχρονο κόσμο δεν υπάρχουν απεριόριστες προσφερόμενες θέσεις εργασίας, ούτε αυτές προκύπτουν αυθόρμητα, ούτε μπορεί να τις δημιουργήσει απεριόριστα το κράτος. Για το λόγο αυτό παρουσιάζεται η διόγκωση του φαινομένου της ανεργίας, που λογικά προκύπτει από τον περιορισμό της προσφοράς εργασίας και την ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης. Έτσι, είναι προφανές ότι οι θέσεις εργασίας δημιουργούνται από τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα, την οποία ούτε το κράτος μπορεί να επεκτείνει, αλλά ούτε και ο ιδιωτικός τομέας, πέραν των ορίων εκείνων που επιτρέπουν σε μια επιχείρηση τη βιωσιμότητα. Σε κάθε περίπτωση, η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης προϋποθέτει ένα ποσοστό κέρδους, ενώ για το κράτος προϋπόθεση της βιωσιμότητας είναι να μην υπάρχει ζημία. Πώς μπορούν να δημιουργηθούν όμως θέσεις εργασίας πέραν αυτών των ορίων;

Ο Δεκάλογος του σύγχρονου «εθελοντή» σε μια ρημαγμένη Ελλάδα


Αναδημοσίευση από Social Activism Αθηνών

Γράφει ο Αλέξανδρος Ξυράφης, Γεωπόνος

arkas ethelontisΌσον αφορά τον ευκόλως χρησιμοποιήσιμο και καταχρηστικά εκμεταλλεύσιμο όρο του «εθελοντή», ας αναφερθούν και ας προβληματίσουν ηθικοί κανόνες για το τι σημαίνει σε τελική ανάλυση ο συγκεκριμένος όρος, τουλάχιστον σε τούτη εδώ τη χώρα, θεωρώντας βέβαια το Δεκάλογο που ακολουθεί ως μία προσωπική και μόνο γνώμη.

Κράτος κι αγορά. Οι μεγάλες ρυθμιστικές δυνάμεις κι η Κοινωνία Πολιτών


Αναδημοσίευση από Social Activism Αθηνών

Του Βασίλη Τακτικού *

Μετά τις εκρηκτικές διαστάσεις που λαμβάνει αυτή η παγκόσμια οικονομική κρίση, εκείνο που διαπιστώνουμε με ανάγλυφο τρόπο, είναι ότι η ιστορία δε μένει αμετακίνητη ούτε στις ανάγκες ούτε στις ιδέες ούτε στα πολιτικά προτάγματα, όπως αυτά είχαν ορισθεί στο παρελθόν, αλλά μας αναγκάζει σε ένα γενικότερο επαναπροσδιορισμό.

Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου 2013

Κοινωνικό Ωδείο


Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών


Επιμέλεια κειμένου: Φίλιππος Μιχαλόπουλος,
Οικονομολόγος, 
MSc

«Αντίσταση στη θλιβερή καθημερινή πραγματικότητα από εθελοντές δασκάλους μουσικής»
Άρθρο 18α - Κοινωνικό ΩδείοΤα τελευταία χρόνια κάτω από συνθήκες συνεχούς εξαθλίωσης της ζωής μας και κατάρρευσής του, όποιου, κοινωνικού κράτους, αντανακλαστικά η ίδια η κοινωνία δημιουργεί κοινωνικές αντιδομές, με σκοπό τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, την αντίσταση και τη διεκδίκηση.

Παραδείγματα επιτυχημένων Κοινωνικών Επιχειρήσεων

Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών


Επιμέλεια κειμένου: Μιχαλόπουλος Φίλιππος,
Οικονομολόγος 
M.Sc.

«Fifteen»
 1 -  18 -
Η ίδρυση της αλυσίδας εστιατορίων «Fifteen»μιας παγκόσμιας κοινωνικής επιχείρησης, πραγματοποιήθηκε το 2002 από τον γνωστό σεφ Τζέιμι Όλιβερ και προβλήθηκε αρχικά στην τηλεόραση. Εκεί υλοποιείται ένα πρωτοπόρο πρόγραμμα εκμάθησης για νέους, ηλικίας 18-24 και ταυτόχρονα λειτουργεί σε καθημερινή βάση ένα εστιατόριο.

Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

Πιλοτική δράση για την υποστήριξη νέων για τη δημιουργία κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων

Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών

Κατά τη διάρκεια του A’ τριμήνου 2013 θα είναι ανοικτό πρόγραμμα με στόχο την προώθηση της Κοινωνικής Οικονομίας και της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας ως εργαλεία αναχαίτισης της ανεργίας και προώθησης της κοινωνικής συνοχής. Η ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας συνεισφέρει στη διατήρηση των θέσεων εργασίας, ενισχύει την σταθερότητα της επιχειρηματικότητας μέσα από την διαφοροποίηση και την ποικιλότητα των επιχειρηματικών μορφών, προωθεί την κοινωνική συνοχή και ενισχύει την εμπιστοσύνη και την αλληλεγγύη, παράγοντες που είναι απαραίτητοι για την οικονομική ανάκαμψη. Το πρόγραμμα θα υλοποιηθεί με την άμεση χρηματοδότηση Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (ΚοινΣΕπ) που ιδρύονται βάσει του Ν.4019/2011, όπως αυτός ισχύει και με την παράλληλη δημιουργία μηχανισμών υποστήριξης κάθε φάσης λειτουργίας των ΚοινΣΕπ.

Επιδοτούμενοι άνεργοι για ιδιωτικές επιχειρήσεις


Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών

Κατά τη διάρκεια του A’ τριμήνου 2013 είναι ανοικτό Πρόγραμμα από το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Πρόνοιας με στόχο την επίτευξη μιας δομημένης πορείας εισόδου των νεοεισερχόμενων άνεργων νέων στην αγορά εργασίας, η οποία θα καταλήγει στην τοποθέτησή τους σε θέσεις απασχόλησης σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Ειδικότερα το πρόγραμμα διασφαλίζει τις αναγκαίες προϋποθέσεις ένταξης των νέων στην αγορά εργασίας μέσω της απόκτησης και βελτίωσης των γνώσεών τους με παράλληλη θεωρητική κατάρτιση και πρακτική άσκηση σε πραγματικές συνθήκες εργασιακού περιβάλλοντος και προσαρμογή των γνώσεων στις πραγματικές ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας.

Δευτέρα 28 Ιανουαρίου 2013

Τα 500 επαγγέλματα που θα χρηματοδοτηθούν από το ΕΣΠΑ



espa 2003-2007
Πεντακόσια επαγγέλματα θα χρηματοδοτήσει το Πρόγραμμα για την ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων στους τομείς της μεταποίησης, τουρισμού, εμπορίου, υπηρεσιών ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013.
Eως και 10.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις ανά την ελληνική επικράτεια, φιλοδοξεί να ενισχύσει το υπουργείο Ανάπτυξης μέσα από τη δράση για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων η οποία χρηματοδοτείται με κονδύλια από το ΕΣΠΑ.

Διάλογος για τον κοινωνικό ακτιβισμό και την κοινωνική οικονομία


Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών

 Ο Βασίλης Τακτικός, Διευθυντής της «Social Activism Αθηνών»,
συζητά με την Αναστασία Πρίφτη, Κοινωνική Ανθρωπολόγο,
και τη Νατάσα Στάμου, Δημοσιογράφο.
Συμμετέχει η Γεωργία Κεραμάρη, Δημοσιογράφος

«Διάλογος… για το πραγματιστικό φαινόμενο της κοινωνικής οικονομίας»
Όταν ζευγαρώνονται οι σκέψεις, πολλαπλασιάζονται οι ιδέες, καλλιεργείται το όραμα. Στη «Social Activism Αθηνών» ο Διάλογος υπήρξε πάντοτε κύριο εργαλείο, μέσο και τρόπος ανάδειξης επιμέρους ζητημάτων, από διαφορετικές αφετηρίες, με κοινό τελικά σκοπό. Η κοινωνικοποίηση της γνώσης υπήρξε βασικός άξονας για τα κείμενα που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα κατά τη διάρκεια της τετράμηνης παρουσίας της στα βαθιά νερά του διαδικτύου. Σε ένα νέο Διάλογο, ο Διευθυντής της και τρεις συντάκτριες ψηλαφίζουν την εμπειρία τους από τη συμμετοχή τους στη συντακτική ομάδα της «Social Activism Αθηνών» (που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο Προγράμματος Κοινωφελούς Εργασίας) και επικεντρώνονται για μια ακόμα φορά στις αρχές και τις αξίες του κοινωνικού ακτιβισμού, της κοινωνικής οικονομίας και της συμμετοχικής δημοκρατίας.

Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις - Διπλό όφελος σε περίοδο κρίσης


Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών

Επιμέλεια κειμένου: Μιχαλόπουλος Φίλιππος, Οικονομολόγος, MSc

Σύμφωνα με την έκθεση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας (I.L.O.) «Απαντήσεις για την Παγκόσμια Οικονομική Κρίση - Η Ανθεκτικότητα του Συνεταιριστικού Επιχειρηματικού Μοντέλου σε Περιόδους Κρίσης», σε περιόδους οικονομικής κρίσης όπως αυτή των τελευταίων ετών, οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις ευημερούν και αυξάνουν τον κύκλο των εργασιών τους, αποδίδοντας διπλό όφελος, τόσο κοινωνικό όσο και επιχειρηματικό, στα μέλη τους, έχοντας κάνει τρόπο ζωής τις αρχές και τις αξίες της Κοινωνικής Οικονομίας.

Οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις των 800 εκατ. μελών, παρέχουν πάνω από 100 εκατ. θέσεις εργασίας, 20% περισσότερες θέσεις από αυτές που προσφέρουν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις. Ενδεικτικό είναι ότι το 2009 παρά την ύφεση, οι 300 μεγαλύτερες συνεταιριστικές επιχειρήσεις στον κόσμο παρουσίασαν αύξηση στην ανάπτυξή τους κατά 14%, με κύκλο εργασιών περίπου 1,1 τρις δολάρια, ενώ το 2011 οι επιχειρήσεις αυτές παρουσίασαν αύξηση του κύκλου εργασιών τους στα 1,6 τρις δολάρια, ικανοποιώντας ταυτόχρονα και τις κοινωνικές ανάγκες των μελών τους.
Δεν είναι, επίσης, τυχαίο ότι οι πιο επιτυχημένες και σταθερές οικονομίες παγκοσμίως συμβαίνει να είναι και οι περισσότερο αναπτυγμένες συνεταιριστικά οικονομίες στον κόσμο. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, σε χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Ισπανία, οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις φαίνεται να έχουν σχετικά υψηλότερες επιδόσεις, ενώ είναι πιο ανθεκτικές και σημαντικά σταθερότερες από άλλες μορφές επιχειρήσεων σε περιόδους κρίσης.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι συνεταιρισμοί γνωρίζουν άνθηση σε όλους τους τομείς και είναι χαρακτηριστικό ότι το 2009 ο κύκλος εργασιών τους αυξήθηκε κατά 10%, όταν η βρετανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 4,9%. Το 2010 ο συνεταιριστικός τομέας συνέχισε να αναπτύσσεται κατά 4,4% σε σύγκριση με ρυθμό ανάπτυξης επί του συνόλου της οικονομίας του Ηνωμένου Βασιλείου που κυμάνθηκε στο 1,9%.
Στη Γερμανία, ο συνεταιριστικός τομέας επεκτείνεται, ιδιαίτερα στο χώρο της υγειονομικής περίθαλψης. Τα τελευταία τρία χρόνια μάλιστα παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση του αριθμού των νέων συνεταιρισμών (το 2009 ιδρύθηκαν 241 νέοι συνεταιρισμοί ενώ ο αριθμός αυτός για το 2011 ήταν 370). Επιπλέον, το 2010 μόλις το 0,1% των επιχειρήσεων που αναγκάστηκαν να κηρύξουν στάση πληρωμών αφορούσε συνεταιριστικές επιχειρήσεις και αυτό είναι το χαμηλότερο ποσοστό για όλα τα είδη επιχειρήσεων.
Στην Ιταλία, η απασχόληση σε συνεταιρισμούς αυξήθηκε κατά 3% το 2010, ενώ η συνολική απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα σημείωσε μείωση της τάξης του 1%. Η κρίση στον τομέα της κοινωνικής πρόνοιας έχει ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό του αριθμού των κοινωνικών συνεταιρισμών με γοργό ρυθμό. Οι συνεταιρισμοί έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης. Ένας στους τρεις συνεταιρισμούς που συστάθηκαν μεταξύ 1970 και 1989 εξακολουθούν να λειτουργούν έναντι ενός στους τέσσερις στην περίπτωση των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Στην Ισπανία, η οποία έχει πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση, η μείωση της απασχόλησης το 2008 και το 2009 ήταν της τάξης του 4,5% στον τομέα των συνεταιρισμών έναντι 8% στις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Εντούτοις το 2010 οι συνεταιρισμοί εργαζομένων αύξησαν τον αριθμό των θέσεων εργασίας τους κατά 0,2% ενώ η απασχόληση στις συμβατικές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 3,2%.
Συνεταιριστική παιδεία & Κέντρα Υποστήριξης Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων
Χώρες με έντονη συνεταιριστική δράση, όπως η Φινλανδία (το 62% του πληθυσμού είναι μέλη συνεταιρισμών), η Σουηδίαο Καναδάς (40% του πληθυσμού είναι μέλη συνεταιρισμών) και η Ισπανία που έχει μακρά παράδοση στο συνεταιρίζεσθαι (21,6% των θέσεων εργασίας της χώρας προέρχεται από συνεταιριστικές επιχειρήσεις), εδώ και κάποια χρόνια έχουν καθιερώσει το θεσμό των Κέντρων Υποστήριξης Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων, των οποίων η αποστολή είναι να ενημερώσουν, να εκπαιδεύσουν και να βοηθήσουν τους υποψήφιους κοινωνικούς επιχειρηματίες στα πρώτα τους βήματα.
Οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί, ως επιχειρήσεις οι οποίες μη παρέχοντας επενδυτικό κέρδος,  με προσανατολισμό στις ανάγκες των ανθρώπων, εξασφαλίζουν πόρους για την ευημερία των μελών τους και της ευρύτερης κοινωνίας. Οι Κοινωνικές Επιχειρήσεις μπορούν να προκύψουν σε οποιοδήποτε τομέα της οικονομίας, εφόσον προάγουν το συλλογικό συμφέρον, την κοινωνική ευημερία, την τοπική ανάπτυξη και την απασχόληση.
Στην Ευρώπη λειτουργούν περίπου 160.000 συνεταιριστικές επιχειρήσεις με 123 εκατ. μέλη στις οποίες απασχολούνται 5,4 εκατ. άτομα. Στην Ελλάδα, η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) θεσμοθετήθηκε με το νόμο 4019/2011 μόλις το 2011. Στο χέρι της κάθε τοπικής κοινωνίας είναι η αυτοοργάνωση και η ανάπτυξη με βάση τις δικές της δυνάμεις. Από την πλευρά του το κράτος οφείλει να αναγνωρίσει το ρόλο των συνεταιριστικών επιχειρήσεων στη δημιουργία θέσεων εργασίας και τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην οικονομική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Οφείλει, επομένως, να ελαχιστοποιήσει τη γραφειοκρατία, να απλουστεύσει τις διαδικασίες χρηματοδότησης και να επιτρέψει τη προώθηση της συνεταιριστικής παιδείας.

Πηγές:
  1. http://www.capital.gr/Articles.asp?id=1548967
  2. http://www.aegean.gr/ergaxia//International%20Year%20of%20Cooperatives.pdf

Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013

Τομείς Εφαρμογής της Κοινωνικής Οικονομίας


Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών

Επιμέλεια κειμένου: Μιχαλόπουλος Φίλιππος, 
Οικονομολόγος, M.Sc.
Η Κοινωνική Οικονομία αναφέρεται στο σύνολο των οικονομικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα, όπως κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, ΜΚΟ, ιδρύματα κ.ά., με στόχο το συλλογικό οικονομικό και κοινωνικό συμφέρον αλλά και τη διασφάλιση του συλλογικού συμφέροντος των ίδιων των μελών των κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων, ΜΚΟ κ.τ.λ.
Tomeis efarmoghs koinonikis oikonomias
Η εφαρμογή της Κοινωνικής Οικονομίας βασίζεται:
  • Στην απασχόληση ευπαθών και ευάλωτων κοινωνικά ομάδων.
  • Στην επανεπένδυση των κερδών σε σκοπούς της επιχείρησης με έμφαση στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
  • Στον κοινωνικού χαρακτήρα καταστατικό σκοπό.
  • Στην περιορισμένη διανομή κερδών βάσει της συμβολής των εργαζομένων στο έργο και τις υπηρεσίες της κοινωνικής επιχείρησης και όχι βάσει της συμβολής τους στο μετοχικό κεφάλαια.
Οι επιχειρήσεις, λοιπόν, του Τρίτου Τομέα της Οικονομίας καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο πολιτικό-κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον και να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων και κοινωνικών αναγκών, που βρίσκονται εκτός της συμβατικής αγοράς αγαθών και υπηρεσιών. Εν μέσω της παγκόσμιας αυτής κρίσης, είναι ιδιαίτερα σημαντική η κατανόηση της μεγάλης σημασίας της Κοινωνικής Οικονομίας για τη διατήρηση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής, καθώς και της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Κοινή διαπίστωση είναι ότι οι δραστηριότητες του τομέα της κοινωνικής οικονομίας δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες, όσον αφορά την Ελλάδα, ενώ οι οποιεσδήποτε προσπάθειες που γίνονται τα τελευταία χρόνια από διάφορους φορείς προσκρούουν, μεταξύ άλλων, στην έλλειψη ενός κατάλληλου και ευέλικτου πλαισίου για τη θεσμική, διοικητική και χρηματοδοτική στήριξη των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται στον τομέα αυτό.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και η ιδέα ότι οι διάφορες πρωτοβουλίες «μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα» (που αναπτύσσονται τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα) συνιστούν ένα «διακριτό τομέα», δεν συναντιέται συχνά στην ελληνική σκέψη. Γενικότερα, η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της εξακολουθεί να εντάσσει τέτοιου τύπου πρωτοβουλίες σε μια «φιλανθρωπικού χαρακτήρα» προσέγγιση. Αυτό επιβεβαιώνεται επίσης από το γεγονός ότι ο τομέας αυτός δεν εμφανίζεται σε καμία από τις επίσημες στατιστικές ως διακριτή κατηγορία.

Γενικά, η κοινωνική οικονομία μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιονδήποτε τομέα της ευρύτερης οικονομίας. Στα πλαίσια όμως του σκοπού της κοινωνικής οικονομίας θα κάνουμε μια ομαδοποίηση και ανάλυση των κυριότερων τομέων που μπορεί αυτή να εφαρμοστεί. Οι κυριότεροι τομείς που μπορεί να αναπτυχθεί η κοινωνική οικονομία είναι:


Α. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΜΕΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ
Μία νέα μορφή γεωργικής εκμετάλλευσης, η Κοινωνικά Υποστηριζόμενη Γεωργία (CSA), έρχεται σαν εναλλακτική πρόταση στην παραγωγή και διάθεση των αγροτικών προϊόντων στην αγορά. Εμφανίζει μεγάλο ενδιαφέρον σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς οι αγρότες και οι καταναλωτές αναπτύσσουν στενή συνεργασία βασισμένη στην αμοιβαία εμπιστοσύνη. Είναι ένα σχετικά νέο κοινωνικοοικονομικό μοντέλο παραγωγής τροφίμων, πώλησης και διανομής, αγροτικών προϊόντων.

Η Κοινωνική Γεωργία έχει μέγιστο σκοπό τη δημιουργία οικολογικών και κοινωνικά δίκαιων καλλιεργειών. Οι παραγωγοί οφείλουν να χτίσουν το οικοδόμημα της εμπιστοσύνης προς τους καταναλωτές, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν στη διαδικασία της παραγωγής σε μια γεωργική εκμετάλλευση. Είτε με το να χρηματοδοτήσουν εξ αρχής τον προϋπολογισμό μιας γεωργικής εκμετάλλευσης για το σύνολο της παραγωγικής περιόδου, είτε με το να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες της καλλιέργειας. Έτσι, προμηθεύονται γεωργικά προϊόντα σε τακτά χρονικά διαστήματα και συναποφασίζουν για το ποια προϊόντα ενδιαφέρουν, ποια καλλιεργητική μέθοδος θα εφαρμοστεί και σε ποια τιμή πώλησης, καθότι εξαλείφεται το κόστος διανομής. Αυτό το είδος ρύθμισης ονομάζεται επιμερισμός σοδειάς ή σύστημα καλαθιού.

Τα τρόφιμα είναι παραγόμενα σύμφωνα με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας ή ακόμα και της βιοδυναμικής (μορφή βιολογικής γεωργίας με έμφαση στις κοσμικές δυνάμεις). Η Κοινωνική Γεωργία εστιάζει συνήθως σε ένα σύστημα εβδομαδιαίας διανομής λαχανικών, ενίοτε λουλουδιών, φρούτων, βοτάνων αλλά ακόμα και γάλακτος ή  ροϊόντων κρέατος σε κάποιες περιπτώσεις. Οι παραγωγοί διασφαλίζουν τους απαραίτητους πόρους τόσο για τις καλλιεργητικές τους δραστηριότητες, όσο και για τη διαβίωσή τους χωρίς μεσάζοντες. Το σημαντικό είναι ότι τα τρόφιμα είναι υψηλής προστιθέμενης αξίας και συνάδουν με την εποχικότητα, έτσι ο καταναλωτής τρώει πάντα φρέσκα και στην ώρα τους τρόφιμα όλο γεύση και ποιότητα.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΓΡΟΚΤΗΜΑΤΑ
Σκοπός των κοινωνικών αγροκτημάτων είναι να προσφέρουν την δυνατότητα σε πολίτες, οι οποίοι είναι άνεργοι ή χαμηλοσυνταξιούχοι, να καλλιεργούν τα δικά τους προϊόντα. Για παράδειγμα μπορούν να μετατραπούν εγκαταλειμμένα αγροτεμάχια σε μικρούς κοινωνικούς λαχανόκηπους, η χρήση των οποίων μπορεί να παραχωρηθεί σε ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΛΑΧΑΝΟΚΗΠΟΙ
Δημοτικοί ή αστικοί λαχανόκηποι είναι μικρά τεμάχια γης μέσα ή γύρω από τις πόλεις, παραχωρημένα εκ μέρους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, έναντι συμβολικού ή όχι ενοικίου στους κατοίκους της περιοχής, για να καλλιεργήσουν τα δικά τους λαχανικά και φρούτα.

Οι κοινωνικοί λαχανόκηποι μπορεί επίσης να είναι παραχωρημένες εκτάσεις είτε από δήμους είτε από ιδιώτες σε διάφορους κοινωνικούς φορείς οι οποίοι σε συνεργασία με εργαζόμενους σε κοινωφελείς σκοπούς και εθελοντές τις καλλιεργούν με σκοπό τη διάθεση των προϊόντων σε οργανώσεις ή συλλόγους με φιλανθρωπικό έργο (κοινωνικά παντοπωλεία, συσσίτια) ή ιδιώτες που έχουν πραγματική ανάγκη.

Η παραχώρηση των εκτάσεων γίνεται από τους Δήμους σε μεμονωμένους δημότες, με σκοπό την καλλιέργειά τους με εποχικά κηπευτικά ή αρωματικά φυτά για δική τους χρήση. Η επιλογή των δικαιούχων συνήθως γίνεται με κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, δηλαδή προηγούνται οι άνεργοι, οι πολύτεκνοι και πολίτες με χαμηλά ή μηδαμινά εισοδήματα. Οι καλλιεργητές λαμβάνουν τακτικά οδηγίες και συμβουλές από τους γεωπόνους των δήμων.

Οι κοινωνικοί λαχανόκηποι μπορεί να παραχωρηθούν εκτός από τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και από ιδιώτες που έχουν ακαλλιέργητες εκτάσεις συνήθως εντελώς δωρεάν. Υπεύθυνοι για την καλλιέργεια είναι ως επί το πλείστον εργαζόμενοι σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας αλλά και εθελοντές. Τα παραγόμενα προϊόντα, στην πλειοψηφία τους, διατίθενται δωρεάν σε οικονομικά και κοινωνικά αδύναμες ομάδες ανθρώπων, όπως για παράδειγμα σε γηροκομεία, ορφανοτροφεία και άπορους.

Απαραίτητη προϋπόθεση και στις δύο περιπτώσεις είναι η καλλιέργεια των λαχανικών σύμφωνα με τις αρχές και τους κανόνες της βιολογικής γεωργίας.
  
Οφέλη - Πλεονεκτήματα
Τα θετικά του κοινοτικού κήπου σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Κοινοτικής Κηπευτικής είναι τα εξής:
  • Βελτιώνει την ποιότητα ζωής των κατοίκων που βρίσκονται στον κήπο.
  • Αποτελεί καταλύτη για κοινοτική ανάπτυξη και ανάπτυξη των γειτονιών.
  • Ενθαρρύνει την κοινωνική αλληλεγγύη.
  • Ενθαρρύνει την αυτονομία.
  • Ομορφαίνει τις γειτονιές.
  • Παράγει θρεπτικό φαγητό.
  • Μειώνει τον οικογενειακό προϋπολογισμό για το φαγητό.
  • Δημιουργεί ευκαιρίες για αναψυχή, άσκηση, θεραπεία και εκπαίδευση.
  • Μειώνει την εγκληματικότητα.
  • Διατηρεί πράσινους χώρους.
  • Δημιουργεί ευκαιρίες εισοδήματος και οικονομικής ανάπτυξης.
  • Μειώνει τη ζέστη της πόλης από τους δρόμους και τα γκαράζ.
  • Παρέχει ευκαιρίες για διασυνδέσεις διαφόρων γενεών και πολιτισμών.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΤΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
Ο πρωτογενής τομέας είναι η βάση της πραγματικής οικονομίας, δηλαδή τα πιο άμεσα αγαθά που χρειάζεται η κοινωνία. Ορισμένα από αυτά τα βασικά αγαθά δε χρειάζονται δύσκολες και περίπλοκες διαδικασίες να παραχθούν. Για παράδειγμα, τα όσπρια και οι πατάτες, χρησιμοποιώντας και τη σύγχρονη τεχνολογία μπορούν σχετικά εύκολα να παραχθούν και υπάρχουν πολλά διαθέσιμα ακαλλιέργητα αγροκτήματα που ανήκουν στους δήμους αλλά και σε ιδιώτες που μπορούν να τα διαθέσουν στους δήμους εθελοντικά ή έναντι μικρού τιμήματος, από τη στιγμή που μένουν για χρόνια ακαλλιέργητα. Σε ότι αφορά τη διάθεση αυτών των προϊόντων μπορούν να συσταθούν διάφοροι κοινωνικοί συνεταιρισμοί, οι οποίοι μπορούν να αναπτύξουν και ειδικές καλλιέργειες με ποιοτικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Τέλος, το εγχείρημα αυτό μπορεί να συμβάλλει στη στροφή προς την αγροτική οικονομία, νέων ανθρώπων και επιστημόνων, δίνοντας στο επάγγελμα του αγρότη ιδιαίτερη σημασία και νέο κοινωνικό περιεχόμενο.

Β. ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ
Οι Κοινωνικές Επιχειρήσεις μπορούν να προκύψουν σε οποιοδήποτε τομέα της οικονομίας, εφόσον προάγουν το συλλογικό συμφέρον, την κοινωνική ευημερία, την τοπική ανάπτυξη και την απασχόληση. Παγκοσμίως, έχουν αναπτυχθεί σε διάφορους τομείς, όπως αυτών της υγείας, της παιδείας, του πολιτισμού, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της προστασίας του περιβάλλοντος και της πράσινης ανάπτυξης, των συνεταιριστικών τραπεζών κ.ά. Οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί μπορούν να είναι παραγωγικοί, καταναλωτικοί, προμηθευτικοί,  πιστωτικοί, μεταφορικοί και τουριστικοί.
Γενικότερα, υπάρχουν 3 κατηγορίες κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων που μπορούν να προκύψουν:
  1. οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις «Ένταξης».
  2. οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις «Κοινωνικής Φροντίδας».
  3. οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις «Συλλογικού & Παραγωγικού Σκοπού».
Η πρώτη αφορά την ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως άτομα με αναπηρίες, εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι ή αποφυλακισμένοι και ανήλικοι παραβάτες. Η δεύτερη αφορά την παραγωγή και παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού-προνοιακού χαρακτήρα που απευθύνονται σε συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως ηλικιωμένοι, παιδιά, άτομα με αναπηρία και άτομα με χρόνιες παθήσεις. Η τρίτη και τελευταία κατηγορία αναφέρεται στην παραγωγή προϊόντων και παροχή υπηρεσιών σε τομείς όπως ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η οικολογία, η εκπαίδευση, οι παροχές κοινής ωφέλειας, η αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, η διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων κ.ά. που προάγουν το τοπικό και συλλογικό συμφέρον, την προώθηση της απασχόλησης, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης.

Στις δραστηριότητες των συνεταιρισμών περιλαμβάνονται ιδίως: 
  • Η κοινή οργάνωση παραγωγής.
  • Η προμήθεια αγαθών για την κάλυψη επαγγελματικών, βιοτικών και άλλων αναγκών των μελών τους.
  • Η παροχή στα μέλη τεχνικής ή οργανωτικής βοήθειας για την αύξηση ή βελτίωση της παραγωγής τους.
  • Η μεταποίηση ή διάθεση προϊόντων των μελών τους.
  • Η παροχή δανείων, εγγυήσεων ασφαλειών ή άλλων οικονομικών διευκολύνσεων στα μέλη τους.
  • Η επαγγελματική, συνεταιριστική και πολιτιστική εκπαίδευση.
  • Η ικανοποίηση κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών.

A. Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Παραγωγικού Σκοπού & Μεταποίησης 
Στόχος τους είναι να προάγουν το τοπικό και συλλογικό συμφέρον, την προώθηση της απασχόλησης, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Σε αυτές, αναμένεται να δραστηριοποιηθούν περισσότεροι άνεργοι νέοι επιστήμονες οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν τα μέγιστα στην παραγωγή τοπικών προϊόντων και στην παροχή υπηρεσιών σε τομείς, όπως ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η οικολογία, η εκπαίδευση, οι παροχές κοινής ωφέλειας, η αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, η διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων κ.ά.

Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί μπορούν να αναπτύξουν οποιεσδήποτε δραστηριότητες, καλύπτοντας ολόκληρο το φάσμα της παραγωγής, της μεταποίησης αλλά και της εμπορίας αγροτικών προϊόντων, καταναλωτικών προϊόντων, κτηνοτροφικών προϊόντων, προμήθειας και εμπορίας γεωργικών εφοδίων, καθώς και της κατασκευής, προμήθειας και εμπορίας μέσων αγροτικής παραγωγής και παροχής υπηρεσιών κ.ά.

B. Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί - Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας & Ανακύκλωση
Οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί που δραστηριοποιούνται στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (όπως η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών συστημάτων, της αιολικής ενέργειας μέσω κατασκευής αιολικών πάρκων κτλ) είναι μία από τις πιο ελπιδοφόρες εφαρμογές της κοινωνικής οικονομίας, τόσο διότι η ενεργή συμμετοχή των πολιτών είναι καθοριστικός παράγοντας για την αντιστροφή των καταστροφικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής παγκοσμίως, αλλά και γιατί ο συνδυασμός του συστήματος των εγγυημένων τιμών με το συνεταιριστικό μοντέλο και τα σωστά χρηματοδοτικά εργαλεία, μπορούν να αποτελέσουν μια ρεαλιστική απάντηση στην κλιμακούμενη οικονομική κρίση και δίοδο ανάκαμψης των τοπικών οικονομιών.

Αυτή η στρατηγική θα είναι προς όφελος της κοινωνίας, διότι θα μπορούν να διαμορφωθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας και βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες σε τοπικό επίπεδο, με αποκεντρωμένα συστήματα και με τη συμμετοχή κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων παραγωγής ενέργειας.

Επίσης, υπάρχουν Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί που δραστηριοποιούνται στην «Διαχείριση απορριμμάτων, αποβλήτων και υδάτινων πόρων». Πιο συγκεκριμένα, μέσω των επιχειρήσεων αυτών επιτυγχάνεται η προστασία του περιβάλλοντος από αέριους ρίπους, η αξιοποίηση των ανακυκλώσιμων υλικών για την παραγωγή βιομάζας και βιοαερίου, η αφαλάτωση υπογείων και θαλάσσιων υδάτων, αξιοποίηση επικίνδυνων και μη επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων με τη μετατροπή τους σε εναλλακτικό καύσιμο -πρώτη ύλη για άλλες δραστηριότητες και εμπορεύσιμα παραπροϊόντα κ.ά.

Γ. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΥΓΕΙΑΣ
Στον τομέα της υγείας, έχουμε κοινωνικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς για τη φροντίδα ηλικιωμένων και ομάδων με ειδικά προβλήματα υγείας. Επίσης, έχουν δημιουργηθεί εταιρείες παροχής υπηρεσιών για προσπελάσιμα συστήματα μεταφορών, όπως εταιρείες ταξί και λεωφορείων, καθώς και τεχνικές εταιρίες με εξειδίκευση στην κατασκευή προσπελάσιμων χώρων (κυρίως για άτομα με ειδικές ανάγκες). Τέλος, δραστηριοποιούνται εταιρείες πληροφορικής - παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών για αναπήρους, ηλικιωμένους, κ.τ.λ.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ
Σκοπός των Κοινωνικών Ιατρείων είναι η παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψης και φροντίδας υγείας σε ανασφάλιστους πολίτες, Έλληνες και μετανάστες, και κοινωνικά αποκλεισμένους, άπορους και μακροχρόνια ανέργους, οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να ασφαλιστούν και δεν μπορούν να πληρώσουν το σύνολο του κόστους της θεραπείας τους ή των εξετάσεών τους. Κατά περίπτωση δύναται να εξασφαλίζεται δωρεάν και η δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη, νοσηλεία και αποκατάσταση.

Οι ιατροί εξετάζουν τους ασθενείς δωρεάν. Επίσης, τα φάρμακα συλλέγονται είτε από δωρεές είτε από πολίτες που μπορούν να προσκομίσουν φαρμακευτικό υλικό το οποίο δε χρειάζονται. Τέλος, οποιοσδήποτε μπορεί να εργαστεί εθελοντικά για τη λειτουργία του εκάστοτε κοινωνικού ιατρείου (για παράδειγμα γραμματειακή υποστήριξη, καθαριότητα χώρου κτλ).

ΠΑΙΔΕΙΑΣ
A. Κοινωνικά Φροντιστήρια
Τα Κοινωνικά Φροντιστήρια απευθύνονται σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου οι οικογένειες των οποίων, λόγω των δύσκολων οικονομικών συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στα συγκεκριμένα έξοδα. Στόχος είναι να αντιμετωπιστεί η δύσκολη οικονομική κατάσταση συμβάλλοντας στην άμβλυνση των ανισοτήτων μεταξύ των μαθητών. Τα μαθήματα είναι δωρεάν και απευθύνονται κατά προτεραιότητα σε παιδιά άπορων, άνεργων, πολύτεκνων, μονογονεϊκών και οικονομικά ασθενέστερων οικογενειών.
B. Κοινωνικά Ωδεία
Η μουσική και γενικότερα η τέχνη αποτελούν κοινωνικά αγαθά από τα οποία κανείς δεν πρέπει να αποκλείεται. Καθηγητές μουσικής (κλασσικής, σύγχρονης, παραδοσιακής) προσφέρουν δωρεάν μαθήματα σε όσους δεν έχουν την πρόσβαση στη μουσική παιδεία. Απευθύνεται σε παιδιά που σταμάτησαν τις μουσικές τους σπουδές για οικονομικούς λόγους, αλλά και σε όσους θέλουν να μάθουν κάποιο μουσικό όργανο αλλά δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα.

ΓΡΑΦΕΙΑ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ
Το Γραφείο Διαμεσολάβησης είναι αυτό στο οποίο θα προσέλθει κάποιος ωφελούμενος για πρώτη φορά και θα υποβάλει τα απαραίτητα δικαιολογητικά έτσι ώστε αν πληροί τις προϋποθέσεις να αποκτήσει την κάρτα απόρου και να προωθηθεί ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες του στις αντίστοιχες δομές.

Σκοπός των γραφείων διαμεσολάβησης είναι η παροχή υπηρεσιών πληροφόρησης σε άπορους, άνεργους και άστεγους κάθε μήνα, σχετικά με τις δομές που μπορούν να απευθυνθούν προκειμένου να ωφεληθούν από τις δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης που υλοποιούνται. Παράλληλα παρέχουν υπηρεσίες διευκόλυνσης στην επικοινωνία τους με τους κρατικούς φορείς σε θέματα που αφορούν την υγεία και την εργασία τους (ΟΑΕΔ, Νοσοκομεία κ.τ.λ.).

ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΧΡΟΝΟΥ
Η Τράπεζα Χρόνου είναι ένα δίκτυο ανταλλαγής υπηρεσιών που υποστηρίζεται από το δικό του εσωτερικό «νόμισμα – χρόνο» ή «νόμισμα – εργασία» Το περιεχόμενο των υπηρεσιών εξισώνεται κι έτσι, για παράδειγμα, μια ώρα μαθήματος Ισπανικών εξισώνεται με μια ώρα φροντίδας του σπιτιού.

Μία κεντρική μονάδα που χρεώνει και πιστώνει τον λογαριασμό χρόνου κάθε μέλους όπως μια τράπεζα κρατάει λογαριασμό των αναλήψεων και καταθέσεων. Η τράπεζα εθελοντικού χρόνου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για να στηριχθούν οικογένειες με προβλήματα αλλά και για να αξιοποιήσουν την διάθεση προσφοράς τους οι εθελοντές, άτομα που θέλουν να συνδράμουν το κοινωνικό έργο των οργανώσεων με παροχή υπηρεσιών προς περιθωριοποιημένες οικογένειες από εθελοντική βάση, σε διάφορα σημεία της Ελλάδας.

ΗΘΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Η «Ηθική Τράπεζα» (ή Banca Popolare Etica) ιδρύθηκε στην Ιταλία το 1999 από 22 μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς με στόχο όχι το άμεσο υπερκέρδος, αλλά το κοινωνικό όφελος.  Η Ηθική Τράπεζα αποτελεί το πλέον ενδεικτικό μοντέλο εναλλακτικής τράπεζας στην Ευρώπη, το οποίο βασίζεται σε μια εν μέρει αντιστροφή των όρων λειτουργίας του παραδοσιακού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Πρόκειται για ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που διέπεται από ηθικές αρχές και λειτουργεί με όρους κοινωνικής ευαισθησίας, χρηματοδοτώντας σχέδια και δραστηριότητες με κοινωνική και περιβαλλοντική στόχευση.

Με απλά λόγια, μια ηθική τράπεζα μοιάζει με κάθε άλλη τράπεζα στη βασική πιστωτική της λειτουργία: δανείζει χρηματικά ποσά τα οποία της επιστρέφονται με τόκο. Ωστόσο, έχει ένα βασικό στοιχείο που τη διαφοροποιεί. Αυτό είναι ότι για να χορηγήσουν ένα δάνειο οι συμβατικές τράπεζες ζητούν αμέσως εγγύηση – ενέχυρο ή υποθήκη. Αντιθέτως, η Ηθική Τράπεζα στρέφει την προσοχή της στη δραστηριότητα που πρόκειται να χρηματοδοτηθεί.

Οφείλουν όμως να πληρούν ένα ελάχιστο σύνολο προϋποθέσεων που σχετίζονται με την κοινωνική αλληλεγγύη, την ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την προστασία του περιβάλλοντος. Η Ηθική Τράπεζα προωθεί την επένδυση προς μία φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή ή σε δραστηριότητες ανάδειξής του, σε επιχειρήσεις κοινωφελούς εργασίας και σκοπού, όπως συνεταιρισμούς βιολογικών προϊόντων, projects ενεργειακής οικονομίας, δίκτυα αλληλέγγυου εμπορίου, κοινότητες επανένταξης, εκπαιδευτικά προγράμματα κ.ά.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΞΕΝΩΝΕΣ
Σκοπός των κοινωνικών ξενώνων είναι η παροχή στέγης, διατροφής και ηθικής στήριξης σε άτομα τα οποία αδυνατούν είτε πρόσκαιρα είτε μόνιμα να παραμείνουν στο οικογενειακό τους περιβάλλον ή στα σπίτια τους για οποιονδήποτε λόγο.

Απώτερος σκοπός τους είναι να βοηθήσουν ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, να επανενταχθούν στην κοινωνία σε σύντομο χρονικό διάστημα, καθώς επίσης και να υποστηρίξουν ηλικιωμένα άτομα ή άτομα κλονισμένης υγείας ώστε να ενταχθούν κατά τρόπο ομαλό σε ειδικευμένα κέντρα, όπως για παράδειγμα σε γηροκομεία.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ
Σκοπός των κοινωνικών εστιατορίων είναι η παροχή διατροφής σε αστέγους, άνεργους, απόρους και αναξιοπαθούντες.

Δ. ΕΜΠΟΡΙΟ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΑΤΗΡΙΑ
Ο θεσμός του «Κοινωνικού Παντοπωλείου» και των «Κοινωνικών Πρατηρίων» ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων και έχει επεκταθεί και σε πολλές άλλες περιοχές στην Ελλάδα. Τα κοινωνικά παντοπωλεία είναι υπηρεσία παροχής ειδών πρώτης ανάγκης για τη σίτιση και την ένδυση απόρων κατοίκων. Παρέχειδωρεάν είδη παντοπωλείου, τρόφιμα, απορρυπαντικά, κατεψυγμένα προϊόντα, ρούχα, είδη οικιακού εξοπλισμού, παιχνίδια, βιβλία κ.α. σε οικογένειες που αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Τα παρεχόμενα είδη και αγαθά αυτά προσφέρονται από ιδιώτες, κοινωνικούς φορείς, ακόμη κι από σουπερμάρκετ και γίνονται κάθε είδους ανταλλαγές.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ
Τα κοινωνικά φαρμακεία παρέχουν σε ωφελούμενα άτομα (άστεγους, άπορους και άνεργους) δωρεάν φάρμακα, υγειονομικό υλικό και παραφαρμακευτικά προϊόντακάθε μήνα σε κάθε περιοχή που λειτουργεί. Προκειμένου να εξασφαλίσει τη σταθερή του τροφοδοσία με τα απαραίτητα φάρμακα, τα Κοινωνικά Φαρμακεία συνεργάζονται με φαρμακοβιομηχανίες και τοπικούς φαρμακευτικούς συλλόγους, καθώς και μέσω της συμμετοχής και κινητοποίησης συλλογικών φορέων και πολιτών.

Ε. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΡΑΣΙΝΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας αποτελεί διέξοδο για τους άνεργους, συμβάλλει στην βιώσιμη ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, την κάλυψη των μεγάλων κοινωνικών και περιβαλλοντικών ελλείψεων.

Η «πράσινη απασχόληση» συμβάλλει στη διατήρηση ή/και στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος. «Πράσινες θέσεις εργασίας» είναι λοιπόν εκείνες που προστατεύουν τα οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα, που συμβάλλουν στην ορθολογική χρήση της ενέργειας και των φυσικών πόρων, που μειώνουν την κατανάλωση νερού, που οδηγούν σε μια οικονομία χαμηλής έντασης άνθρακα και περιορίζουν την παραγωγή αποβλήτων και ρύπων.

Τα επαγγέλματα αυτά μπορεί να εντάσσονται και στο πλαίσιο της «Κοινωνικής Οικονομίας», στο χώρο δηλαδή της οικονομίας που βρίσκεται ανάμεσα στον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα και στον οποίο διεξάγονται οικονομικές δραστηριότητες με κοινωνικούς σκοπούς και στόχους. Τα «πράσινα επαγγέλματα» αναπτύσσονται στους τομείς της διαχείρισης και προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων, της εξοικονόμησης ενέργειας, της ανακύκλωσης, της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, του οικοτουρισμού, των καθαρών τεχνολογιών κ.ά.

Σήμερα υπάρχουν άνεργοι που έχουν πολλές φορές υψηλή εξειδίκευση, όπως οι εργαζόμενοι στο χώρο του μετάλλου, απόφοιτοι πανεπιστημίων, επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, που θα μπορούσαν να επανενταχθούν στην οικονομία μέσα από οικονομικές δραστηριότητες που βοηθούν στην απεξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα, στην αναβάθμιση της αγροτικής παραγωγής για κάλυψη διατροφικών αναγκών, την οικολογική αναγέννηση των πόλεων, την ενίσχυση των κοινωνικών δομών και κοινωνικών υπηρεσιών.

Πράσινες μορφές οικονομίας μπορούν να εντάξουν στην εργασία πολλές ειδικότητες (πχ εργαζόμενους μετάλλου, τεχνικούς, επιστήμονες, αλλά και απλούς εργαζόμενους) μέσω της δημιουργίας κοινωνικών συνεταιρισμών παραγωγής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές ή της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων ώστε να περιοριστεί η ενεργειακή φτώχεια, οι δαπάνες των νοικοκυριών σε θέματα ενέργειας, η επιβάρυνση του περιβάλλοντος, καθώς και η συνεισφορά των καυσίμων στα δημοσιονομικά προβλήματα.

Στον τομέα του περιβάλλοντος και της πράσινης ανάπτυξης έχουν συσταθεί επιχειρήσεις δασοπροστασίας, ανάπτυξης και διαχείρισης οικότοπων και οικοσυστημάτων, οικοτουρισμού και υπαίθριων δραστηριοτήτων, επιχειρήσεις παραγωγής ήπιων μορφών ενέργειας, αγροτικοί/οικοτεχνικοί/αγροτουριστικοί συνεταιρισμοί, επιχειρήσεις διαχείρισης αποβλήτων και υδάτων, επιχειρήσεις βιολογικών-οικολογικών προϊόντων, αλιευτικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και προϊόντων εστίασης και catering, επιχειρήσεις που λειτουργούν ως κέντρα δημιουργικής απασχόλησης, φιλοξενίας και ψυχαγωγίας παιδιών, ηλικιωμένων, ΑμΕΑ, κ.ά.

ΣΤ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Περιλαμβάνει ήπιες μορφές τουρισμού όπως ο Αγροτουρισμός, ο Οικοτουρισμός, ο Πολιτιστικός Τουρισμός κ.τ.λ.

ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
O αγροτουρισμός είναι μια ειδική μορφή Τουρισμού Υπαίθρου, δηλαδή μια μορφή ήπιου τουρισμού κατά την οποία οι επισκέπτες μένουν σε αγρόκτημα και συμμετέχουν σε αγροτικές εργασίες. Σημείο αναφοράς των διακοπών σε ένα αγρόκτημα-ξενώνα είναι η άμεση επαφή του επισκέπτη με την αγροτική ζωή, τις καλλιέργειες, με την φύση, τη χλωρίδα και την πανίδα, κάτι το ιδιαίτερο για το μεγαλύτερο ποσοστό του σύγχρονου Ευρωπαίου πολίτη, κατοίκου αστικής περιοχής. Πέρα από την υποδοχή και τη φιλοξενία του επισκέπτη σε ένα περιβάλλον λιτό με τοπικό χαρακτήρα και όλες τις απαραίτητες ανέσεις, προβλέπεται και η ενεργή συμμετοχή του τουρίστα σε ένα σύνολο δραστηριοτήτων. Ενδεικτικές από αυτές είναι:
  • αγροτικές δραστηριότητες (συμμετοχή στις εργασίες),
  • παρατήρηση οικοσυστήματος (πουλιών, πανίδας, χλωρίδας, επισκέψεις υγροβιότοπων, κ.τ.λ.)
  • αθλήματα περιπέτειας (πχ ράφτινγκ, πεζοπορία κ.τ.λ.),
  • πολιτιστικές περιηγήσεις (πχ επισκέψεις σε μοναστήρια, εκκλησίες, λαογραφία μουσεία, κ.ά., παραδοσιακούς οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους).
  • διάφορα μαθήματα (πχ μαθήματα αργαλειού, ελληνικών χορών, γαστρονομίας - ελληνικής κουζίνας, γευσιγνωσία, οινοποιεία, τοπικά προϊόντα, κ.τ.λ.)

Ο αγροτουρισμός ως ήπια μορφή βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης και πολλαπλής δραστηριότητας στον αγροτικό χώρο, εμφανίζει τα τελευταία χρόνια αυξημένη ζήτηση, ιδιαίτερα από τουρίστες υψηλών απαιτήσεων που δεν καλύπτονται από τις συμβατικές μορφές τουρισμού και αναζητούν εναλλακτικές εμπειρίες.

Ο αγροτουρισμός προσφέρει στον επισκέπτη την ευκαιρία να γνωρίσει τις αγροτικές περιοχές, τις αγροτικές ασχολίες, τα τοπικά προϊόντα, την παραδοσιακή κουζίνα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, τα πολιτισμικά στοιχεία και τα αυθεντικά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής, με σεβασμό στο περιβάλλον και την παράδοση. Εκτός από την ψυχαγωγία, φέρνει τον επισκέπτη σε επαφή με τη φύση και με τις δραστηριότητες στην ύπαιθρο, στις οποίες μπορεί να συμμετέχει, και να νοιώσει τη χαρά της περιήγησης, της γνώσης και της ανακάλυψης.

Μέσα από τον αγροτουρισμό κινητοποιούνται παράλληλα και οι παραγωγικές, πολιτισμικές και αναπτυξιακές δυνάμεις ενός τόπου, συμβάλλοντας έτσι στην αειφόρο περιβαλλοντική, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη του αγροτικού χώρου.

ΟΙΚΟΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Ο οικοτουρισμός αποτελεί μια μορφή τουρισμού η οποία συνδέεται με διάφορες μορφές τουριστικής δραστηριότητας στη φύση («τουρισμός φύσης» ή «φυσιολατρικός τουρισμός»). Αναπτύσσεται σε οικολογικά αξιόλογες και επί το πλείστον περιοχές θεσμοθετημένης περιβαλλοντικής προστασίας (π.χ. περιοχέςNatura) και εμπεριέχει δραστηριότητες που μπορεί να έχουν επιστημονικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα (πχ. τουρισμός παρατήρησης των οικοσυστημάτων).


Ο οικοτουρισμός συμπληρώνεται από ορισμένες άλλες μορφές τουρισμού όπως ο επιστημονικός τουρισμός, ο περιηγητικός/ πεζοπορικός τουρισμός και ο τουρισμός υπαίθριων δραστηριοτήτων (τουρισμός περιπέτειας) που δεν συμβάλουν εξ ορισμού απαραίτητα στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά περιλαμβάνουν όλες εκείνες τις δραστηριότητες που διοργανώνονται στο φυσικό περιβάλλον και εν μέρει έχουν έντονο το στοιχείο της περιπέτειας.


Σε γενικές γραμμές ο οικοτουρισμός βασίζεται στο φυσικό περιβάλλον, είναι οικονομικά αποτελεσματικός, προωθεί την περιβαλλοντική εκπαίδευση και διαχειρίζεται το φυσικό περιβάλλον με βιώσιμο τρόπο. Συμβάλλει στην ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση μιας περιοχής παρεμβαίνοντας και διαμορφώνοντας τις τάσεις και τα χαρακτηριστικά των τοπικών φορέων, των επιχειρηματιών και των επισκεπτών.


Η στροφή προς τον οικοτουρισμό και την απασχόληση στην ύπαιθρο δημιουργεί αύξηση των περιουσιακών αξιών γης στην περιφέρεια με την επανακατοίκηση, και στην ουσία αναδιανομή πλούτου προς τους μη προνομιούχους.

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ένα είδος τουρισμού ως πολιτιστικό όταν η συμμετοχή σε πολιτιστικές και εκπαιδευτικές εμπειρίες ή εμπειρίες που αναφέρονται στην πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν ένα σημαντικό παράγοντα του ταξιδιού.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (WTO) θεωρεί πως πολιτιστικός τουρισμός είναι το ταξίδι που γίνεται με κίνητρο βασικά πολιτιστικό – περιλαμβάνοντας εκπαιδευτικές περιηγήσεις, θεατρικές παραστάσεις, φεστιβάλ, προσκυνήματα, επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία και μουσεία, καθώς και τη μελέτη του φυσικού περιβάλλοντος, του λαϊκού πολιτισμού και της τέχνης.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πολιτιστικό τουρισμό έχουμε όταν ο επισκέπτης θέλει να κατανοήσει και να εκτιμήσει τον βασικό χαρακτήρα ενός τόπου και τον πολιτισμό του ως σύνολο, περιλαμβάνοντας:
  • την ιστορία και την αρχαιολογία
  • τον λαό και τον τρόπο ζωής του
  • την πολιτιστική εξέλιξη
  • τις τέχνες και την αρχιτεκτονική
  • το φαγητό, το κρασί και την τοπική παραγωγή
  • την κοινωνική, οικονομική και πολιτική δομή
  • τη μορφολογία της περιοχής
  • τα διάφορα φεστιβάλ και εκδηλώσεις

Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι η δημιουργικότητα και η επιχειρηματική καινοτομία δεν έχουν όρια. Τόσο η Κοινωνική Οικονομία όσο και οι νέες επιχειρηματικές ιδέες προσφέρονται ως μοναδικά πεδία, όπου νέοι και εναλλακτικά σκεπτόμενοι πολίτες κάνουν θαύματα, δημιουργώντας τις δικές τους επιχειρήσεις και ανταποδίδοντας μέρος από τα οφέλη τους στην κοινωνία. Η ελληνική κοινωνία οφείλει να κατανοήσει πως η οικονομία αυτή, με την κινητοποίηση των πολιτών και των κοινωνικών δικτύων, είναι μια σοβαρή εναλλακτική, έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες δομές υποστήριξης για νέες κοινωνικές επιχειρήσεις και να θεσπιστούν οικονομικές, νομοθετικές και συνταγματικές ρυθμίσεις που θα αναγνωρίζουν την αξία της συλλογικότητας και θα θωρακίζουν την Κοινωνική Οικονομία.