Τί αλλάζει στην κοινωνική υπευθυνότητα και στην επιχειρηματική ηθική παγκοσμίως

 Του Αντώνη Ε. Γκορτζή

Με μεγάλη επιτυχία στο Πανεπιστήμιο του Τρέντο της Ιταλίας έγινε η γενική συνέλευση του ΕΒΕΝ, όπου παρουσιάστηκαν διάφορες μελέτες και εργασίες ακαδημαϊκών από όλες τις χώρες γύρω από την επιχειρηματική ηθική και την επιχειρηματικότητα.

Μεταξύ των θεμάτων που παρουσιάσθηκαν, ήταν το ελληνικό μοντέλο της Επιχειρηματικής Ηθικής, όπως επίσης η συνεργασία του ΕΒΕΝ Ελλάδος, με το ΙΒ και με γνωστό ιδιωτικό σχολείο, όπου από φέτος θα διδάσκεται η επιχειρηματική ηθική στις δύο τελευταίες τάξεις. Το νέο 26000 πρόκειται να εφαρμοστεί στην αρχή του 2011 και θα παρουσιαστεί από το ΕΒΕΝ τον Οκτώβριο 2010.Οι διάφορες παρουσιάσεις αναπτύχθηκαν με γνώμονα ότι περνάμε μια περίοδο όπου όλοι μας πρέπει να ξαναδούμε από την αρχή θεμελιώδη ζητήματα ανάπτυξης, θεσμών, δομών, κράτους, κοινωνίας, επιχειρηματικού τομέα, ακόμα και σε ατομικό επίπεδο.

Η οικονομική κατάσταση
Δεν υπάρχει περιθώριο. Πλέον, πρέπει να κινηθούμε γρήγορα, έξυπνα και χωρίς στείρες αντεγκλήσεις και χαζο-ανταγωνιστικά συνθήματα. Πρέπει όλος ο κόσμος πολύ γρήγορα να βγει από αυτόν το λαβύρινθο. Από έρευνες φαίνεται ότι απαιτούνται κάποιες σωστές κινήσεις ταχύτατα:

• Αλλαγές στη δημόσια διοίκηση και στην πολιτική σκέψη.
• Αλλαγές του τρόπου διοίκησης των επιχειρήσεων όπως και προσλήψεων.
• Δραστικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό σύστημα.
• Μείωση της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς, με κάθε δυνατό τρόπο.
• Αλλαγή του κρατικού μηχανισμού η της πολυπλοκότητας των νόμων, που επιβαρύνουν ασύμμετρα το επιχειρείν.
• Αλλαγή του οικονομικού και περιβάλλοντος, με στόχο να γίνει επιχειρηματικά πιο ηθικό.

 

Η επιχειρηματική ηθική δεν αφορά αποκλειστικά τη θεωρητική φιλοσοφία και δεν είναι αναγκαίο να ταυτίζεται με το νόμο. Οι οικονομικές κρίσεις μπορούν να προσφέρουν ευκαιρίες για την υλοποίηση σημαντικών μεταρρυθμίσεων, με στόχο την ενδυνάμωση της οικονομίας. Αυτή τη χρονική περίοδο, η ηθική παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στην επιχειρηματικότητα, καθώς οι επιχειρήσεις αποτελούν οργανικά μέλη του κοινωνικού συνόλου.

Στη σημερινή διεθνή οικονομική κρίση, τόσο η επιχειρηματικότητα, όσο και η ηθική της διάσταση, στην ύπαρξη ή την ανυπαρξία της, τίθενται σαν ορόσημο για την αποφυγή μελλοντικών κρίσεων.
Στο ευρύτερο πλαίσιο της επιχειρηματικής ηθικής εγγράφεται τόσο η επιδίωξη ενίσχυσης της κοινωνικής υπευθυνότητας όσο και η βελτίωση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης. Θέλω πάντως να τονίσω ότι συζητήθηκε αρκετά πως βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής ηθικής είναι η εις βάθος κατανόηση της σημασίας της από όλους μας. Η επιχειρηματικότητα δεν υπάρχει αποκομμένη από την υπόλοιπη κοινωνία

Περιβάλλον - Ανθρωπος
Στη νέα οικονομία που φαίνεται να δημιουργείται, οι επιχειρήσεις κρίνονται όχι μόνο με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα και τα προϊόντα τους, αλλά και με βάση κοινωνικά κριτήρια. Οι συμμετέχοντες (έσω - έξω) από την επιχείρηση αυξάνουν τις προσδοκίες τους όλο και περισσότερο.
Όλες οι έρευνες δείχνουν ότι η εταιρική φήμη είναι το πιο πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο που έχει η επιχείρηση.

Επίσης, οι ενέργειες που θα κυριαρχήσουν στο εγγύς μέλλον θα είναι αυτές που έχουν να κάνουν με το περιβάλλον. Η μείωση της ενέργειας, οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η καλύτερη και πιο σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων, η ανακύκλωση του χαρτιού και άλλων πρώτων υλών, είναι από τις βασικές ενέργειες.
Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχάσουμε αυτόν τον ίδιο τον άνθρωπο. Η κοινωνία περνάει δύσκολες στιγμές και θα περάσει ακόμα δυσκολότερες. Είμαστε όλοι μια ομάδα και πρέπει να βοηθά ο ένας τον άλλον.

Είναι, επομένως, ουσιαστικό, λένε αρκετοί ακαδημαϊκοί, για τις επιχειρήσεις που αρχίζουν ένα πρόγραμμα Κοινωνικής Υπευθυνότητας:

• Να έχουν τη δέσμευση από τους υψηλά ιστάμενους.
• Να κατανοούν ότι η κοινωνική υπευθυνότητα, ούτε μια εξόρμηση είναι ούτε μια ενέργεια προώθησης πωλήσεων, αλλά μια υπέρ-δραστήρια δέσμευση από την πλευρά της εταιρείας να απευθύνει τις ευθύνες σε όλους της τους επενδυτές.
• Να κατανοούν γιατί επιθυμούν να αγκαλιάσουν το πρόγραμμα κοινωνικής υπευθυνότητας.
• Να αναπτύξουν ένα πρόγραμμα που θα υποστηρίζει τους πλατύτερους επιχειρησιακούς στόχους.
• Να επιλέξουν το σωστό πρόγραμμα και να βρουν τους κατάλληλους συνεργάτες.
• Να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα του προγράμματος.
• Η επιχειρηματική ηθική αφορά τόσο στα πρόσωπα όσο και τους επιχειρηματικούς οργανισμούς, αγγίζοντας κάθε μορφή δράσης και έκφρασής τους ως φυσική επιλογή και όχι απαραίτητα ως υποχρέωση που υπαγορεύεται από νομικούς κανόνες.

 

---

*ΑΝΤΩΝΗΣ Ε. ΓΚΟΡΤΖΗΣ, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής EBEN.GR
ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝ. ΕΥΘΥΝΗ
5 Νοεμβρίου 2010