Η ΗΓΕΜΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ και πως αλλάζουν οι καιροί

Πώς καταστράφηκε ο λαϊκός πολιτισμός και ο κοινοτισμός στον χώρο της ψυχαγωγίας.

Αυτό είναι ένα ερώτημα που παρά τις πάμπολλες αναφορές, δεν έχει απαντηθεί επαρκώς. Αυτό που συνέβη στην Ελλάδα πριν 50 χρόνια και στην Δύση 100 χρόνια πριν, έχει αναλυθεί από κοινωνιολογική άποψη (σχολή Φραγκφούρτης κλπ). Ως πολιτιστική επιβολή της μαζικής κουλτούρας πάνω στις τοπικές κοινότητες και τους τοπικούς πολιτισμούς.

·   Γιατί όμως οι τοπικές κοινότητες και ιδιαιτέρως οι νέοι, απαρνήθηκαν την κοινοτική δομή της ψυχαγωγίας που προσφερόταν δωρεάν και προτίμησαν τον εμπορευματικό τρόπο ψυχαγωγίας;

·         Γιατί τους μάγεψαν οι σειρήνες της εμπορευματικής διασκέδασης;

Δύο ήταν κατά την γνώμη μας οι βασικές οι αιτίες, η λάμψη της ζωής της πόλης, τα μοντέρνα ρούχα και η ελευθεριότητα που μπορούσε να παρέχει η πόλη στον καθένα. Η δυνατότητα που παρείχε ένας σταθερός μισθός, απέναντι στην αβεβαιότητα του αγροτικού εισοδήματος. Όλα αυτά δημιούργησαν ένα πρότυπο συμπεριφοράς και ψυχαγωγίας και απελευθέρωσης που αισθάνονταν οι νέοι απέναντι στις παλιότερες γενιές.

Βεβαίως τότε ολόκληρος ο βιομηχανικός πολιτισμός και η αγορά ήταν σε συνεχή άνοδο με νέα προϊόντα, νέες τεχνολογίες, στις νέες μορφές τέχνης. Όλα αυτά συνάρπαζαν τους νέους (μοντέρνοι καιροί).

Σήμερα, σε μια περίοδο παρακμής του αστικού-βιομηχανικού μοντέλου, περίοδο παρακμής της αγοράς εργασίας, όλα τα παραπάνω έχασαν πια την λάμψη τους. Αντιθέτως στις μεγάλες πόλεις εμφανίζονται οι γενιές των νεόπτωχων και ο πληθωρισμός πτυχίων χωρίς αντίκρισμα στην αγορά εργασίας.

Έτσι οι νέοι πάλι είναι υποχρεωμένοι να αυτοσχεδιάσουν και για την ψυχαγωγία τους. Να δημιουργήσουν παρέες, φιλίες, συναναστροφές, να τραγουδήσουν, να επινοήσουν μικρά επικοινωνιακά γεγονότα, όπως τα παιδιά της δεκαετίας του 1950 έφτιαχναν πατίνια, χαρταετούς και κάθε λογής παιχνίδια από άχρηστα η φθηνά υλικά.

Το πλεονέκτημα σήμερα είναι ότι υπάρχει πληθώρα υποδομών για τον αυτοσχεδιασμό των νέων για τα δικά τους πολιτιστικά γεγονότα. Αίθουσες, κτίρια, εξοπλισμός, πάρκα κλπ. Αρκετοί ήδη το κάνουν, γράφουν μουσική, κάνουν συναυλίες, σύλλογοι συνεχίζουν να κάνουν πανηγύρια στα χωριά.

Εν γένει υπάρχει πλέον η δυνατότητα να αναπτυχθούν αυτές οι πρωτοβουλίες πιο συστηματικά. Είναι στα χέρια λοιπόν της αυτοοργάνωσης της κοινωνίας πολιτών να αναδείξει και το ζήτημα της ψυχαγωγίας στα πλαίσια του κοινοτισμού και της αχρήματης οικονομίας.

Βαγγέλης Σπινθάκης