Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών
Γράφει ο Φίλιππος Μιχαλόπουλος
Οικονομολόγος, MSc
Οικονομολόγος, MSc
«Η προστασία από την κλιματική αλλαγή αλλά και η εξοικονόμηση ενέργειας είναι άμεσα συνδεδεμένες με τη συμμετοχή των πολιτών, η οποία εξυπηρετείται εντελώς φυσικά μέσα από το κοινωνικό και συνεταιριστικό επιχειρηματικό μοντέλο».
Timo Gensel, Μηχανικός-Ειδικός Σύμβουλος Συνεταιρισμών ΑΠΕ στη Γερμανία.
Στην Ευρώπη σήμερα, γίνεται μία τεράστια συζήτηση για το πώς θα είναι ο ενεργειακός χάρτης ως το 2050, μία συζήτηση γύρω από τη σταδιακή εξάντληση των μη ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων, τη συνεχή και μακροχρόνια τάση αύξησης των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου (με παροδικές ακραίες διακυμάνσεις), την όξυνση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της κλιματικής αλλαγής (από την καύση ορυκτών καυσίμων, όπως το πετρέλαιο και ο άνθρακας), καθώς και τη συνεχή αύξηση της ζήτησης ενεργειακών πόρων λόγω των υψηλών αναπτυξιακών ρυθμών της Κίνας και της Ινδίας. Αρχικά, ο κύριος στόχος είναι η απεξάρτηση της Ευρώπης από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, ώστε να βασιστεί σε περισσότερες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) έως το 2020.
Για να καταστεί αυτό εφικτό, θα πρέπει όλες οι χώρες να αναπτύξουν ένα σχέδιο στρατηγικής για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και για την εξοικονόμηση ενέργειας μέσω των ΑΠΕ. Αυτή η στρατηγική θα είναι και προς όφελος της κοινωνίας, διότι θα μπορούν να διαμορφωθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας και βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες σε τοπικό επίπεδο, με αποκεντρωμένα συστήματα και με τη συμμετοχή κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων παραγωγής ενέργειας.
Φυσικά, τα προαπαιτούμενα για το στήσιμο μίας κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης που βασίζεται στις ΑΠΕ είναι σημαντικά. Καταρχάς, απαιτείται γνώση και ικανότητες εφαρμογής της ιδέας, συνεχής παρακολούθηση της πορείας της επιχείρησης, μία ικανή ομάδα ανθρώπων και επιστημόνων που θα προωθήσουν την ιδέα αυτή και την επιλογή των σωστών μορφών ενέργειας ανάλογα με την περιοχή. Επίσης, θα χρειαστεί τόσο η πολιτική βούληση, όσο και η περαιτέρω ανάπτυξη των τεχνολογιών για να μπορέσει να υλοποιηθεί.
Χώρες όπως η Γερμανία, αποτελούν απτά παραδείγματα για την απεξάρτηση από ρυπογόνες και επικίνδυνες μορφές ενέργειας για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, όπως αυτή της πυρηνικής ενέργειας και των ορυκτών καυσίμων, και της αντικατάστασής τους από ήπιες μορφές ενέργειας, κάτι που πρόκειται να έχει υλοποιηθεί έως το 2021. Μόνο στη Γερμανία, υπάρχουν δύο εκατομμύρια παραγωγοί ενέργειας μέσω των ΑΠΕ, εκατοντάδες συνεταιρισμοί παραγωγής ενέργειας και συστήματα που βοηθούν στη χρηματοδότηση, όπως τα δίκτυα αλληλοβοήθειας κ.τ.λ.
Χαρακτηριστικές περιπτώσεις στις οποίες έχει μειωθεί η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε κοινοτικό επίπεδο, είναι τα παραδείγματα των συνεταιρισμών αιολικής ενέργειας στην Δανία (όπως οι πρωτοβουλίες του Nordic Folkecenter [1]) και στη Γερμανία, όπου κωμοπόλεις και χωριά παράγουν τοπικά την ενέργεια που καταναλώνουν και ταυτόχρονα ενισχύουν την τοπική οικονομία δημιουργώντας τοπική βιοτεχνία, θέσεις εργασίας και επιπλέον έσοδα από την πώληση της πλεονάζουσας ενέργειας στο δίκτυο.
Επίσης, χαρακτηριστικές είναι οι προσπάθειες ηλεκτροδότησης της υπαίθρου, όπου τοπικά παραγόμενες τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως μικρά υδροηλεκτρικά, μικρές ανεμογεννήτριες, αλλά και φωτοβολταϊκά, ηλεκτροδοτούν κοινότητες μακριά από το δίκτυο, όπου τα συστήματα αποτελούν συλλογική ιδιοκτησία της κοινότητας, και που εγκαθίστανται και συντηρούνται από τοπικές βιοτεχνίες ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την τοπική οικονομία σε μικρή κλίμακα.
Το Gussing της Αυστρίας [2], μια πόλη που μαράζωνε κοινωνικά, οικονομικά και πληθυσμιακά, κατάφερε να σταματήσει τη φυγή του πληθυσμού της και να τον αυξήσει από 500 σε 3.764 άτομα, να δημιουργήσει 1.100 νέες θέσεις εργασίας, να προσελκύσει 50 νέες επιχειρήσεις και να αξιοποιήσει τα τοπικά κεφάλαια χάρη στην ανάπτυξη μονάδων αξιοποίησης τοπικά παραγόμενης βιομάζας για ηλεκτρισμό, θέρμανση και καύσιμα με 71% ενεργειακή αυτάρκεια. Παράλληλα, διασφάλισε σταθερές και χαμηλές τιμές για τη θέρμανση των κατοίκων τη στιγμή που οι τιμές του πετρελαίου θέρμανσης αυξάνονταν δραματικά.
Στο Βέλγιο, η Ecopower [3] η οποία ιδρύθηκε το 1991, έχει περισσότερα από 40.000 μέλη, κοστολογείται σε 40 εκατομμύρια ευρώ και σε αυτήν υπάγονται πολλά και διαφορετικά έργα ΑΠΕ μεταξύ των οποίων: 11 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 20,86 MW, 270 εγκαταστάσεις φωτοβολταικών συστημάτων συνολικής ισχύος 2,25 MW, 3 μικρά υδροηλεκτρικά, 100 KW το καθένα. Τα έργα αυτά αποδίδουν 87,5 GWh, τα οποία καταναλώνονται από το 1,2% των νοικοκυριών της Φλάνδρας με σχεδόν 32.000 πελάτες, ενώ η Ecopowerπροσφέρει την καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών της αγοράς. Το εντυπωσιακό, επίσης, είναι ότι το συνεταιριστικό μοντέλο συνδυάζεται άψογα με τη σωστή χρήση και την εξοικονόμηση ενέργειας καθώς μέσα σε 5 χρόνια ο μέσος όρος κατανάλωσης ενέργειας από τους πελάτες της Ecopower έχει πέσει κατά 38%.
Η Ελλάδα μπορεί να ακολουθήσει τα παραδείγματα των χωρών αυτών με ένα σωστό σχεδιασμό, με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των τοπικών φορέων, καθώς και μέσω σχημάτων τα οποία δίνουν όφελος, τόσο στην τοπική κοινωνία όσο και στο περιβάλλον. Οι τοπικές κοινωνίες θα πρέπει να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο (με τη συμμετοχή και της τοπικής αυτοδιοίκησης), έτσι ώστε να αντιμετωπίσουν όχι μόνο περιβαλλοντικά θέματα αλλά και οικονομικά. Καθώς οι δήμοι και οι τοπικές κοινωνίες δεν έχουν επαρκές πηγές εσόδων, μπορούν μέσα από τέτοια σχήματα να μείνουν οι πόροι και τα κεφάλαια σε τοπικό επίπεδο, να δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση (και όχι μόνο) καθώς και βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες, που θα απασχολούν κυρίως νέους επιστήμονες, οι οποίοι δε μπορούν να ενσωματωθούν στην αγορά εργασίας με αποτέλεσμα ένας μεγάλος αριθμός να μεταναστεύει στο εξωτερικό.
Γλυκός Σόργος: μία «χρυσή» ενεργειακή καλλιέργεια [4][5]
Νέες προοπτικές για την περαιτέρω ανάπτυξη των βιοκαυσίμων, συμμάχων στη μείωση της εκπομπής ρύπων στην ατμόσφαιρα από τις μετακινήσεις των οχημάτων, διανοίγονται με το γλυκό σόργο. Ο γλυκός σόργος αποτελεί μία από τις καλύτερες επιλογές για την παραγωγή βιοαιθανόλης στην Ελλάδα, δεδομένου ότι μπορεί να καλλιεργηθεί και σε μη γόνιμες περιοχές, παρουσιάζει υψηλότερο ποσοστό σακχάρου και δε χρειάζεται πολύ νερό σε σχέση με το καλαμπόκι (από το οποίο, επίσης, παράγεται βιοαιθανόλη), ενώ παράλληλα δίνει και σημαντικής αξίας υποπροϊόντα.
Η βιοαιθανόλη αποτελεί ένα βιοκαύσιμο υψηλής ενεργειακής απόδοσης που υποκαθιστά τη βενζίνη. Παράγεται από σακχαρούχα, κυτταρινούχα και αμυλούχα φυτά (όπως το σόργο, τα τεύτλα, το άχυρο, το ξύλο, το σιτάρι, το καλαμπόκι κ.ά.) και χρησιμοποιείται, κυρίως, είτε αυτούσια σε βενζινοκινητήρες που έχουν υποστεί κατάλληλες μετατροπές είτε σε μίγμα με βενζίνη σε κανονικούς βενζινοκινητήρες.
Ο γλυκός σόργος παρουσιάζει το συγκριτικό πλεονέκτημα να αναπτύσσεται σε όλους τους τύπους εδαφών, τόσο εύφορα όσο και υποβαθμισμένα. Είναι ανθεκτικός στις υψηλές θερμοκρασίες, στην ξηρασία, την υπερβολική υγρασία και την αλατότητα (προβλέπεται αύξηση της αλατότητας στο μέλλον λόγω αύξησης της στάθμης της θάλασσας), ενώ κάποιες βελτιωμένες ποικιλίες επιδεικνύουν ανοσία σε ορισμένες ασθένειες. Στα μειονεκτήματα της καλλιέργειας, καταγράφεται η υποβάθμιση της ποιότητας του εδάφους μέσω της εξάντλησης της υγρασίας, των θρεπτικών στοιχείων και κυρίως του αζώτου, καθώς και η ανάπτυξη μικροοργανισμών από τα φυτικά υπολείμματα.
Παρουσίαση των πλεονεκτημάτων-μειονεκτημάτων του γλυκού σόργου
Πλεονεκτήματα:
- Παρουσιάζει υψηλή φωτοσυνθετική ικανότητα.
- Παράγει μεγάλη ποσότητα βιομάζας.
- Υπάρχει δυνατότητα και δεύτερης κοπής.
- Έχει υψηλότερη αποδοτικότητα ζύμωσης (σόργος 90-92%, ζαχαροκάλαμο 85-88%).
- Απαιτεί σχετικά χαμηλή ενέργεια.
- Παράγονται λιγότερα απόβλητα μετά την παραγωγή αιθανόλης συγκριτικά με τα σιτηρά.
- Επιδεικνύει αντοχή σε συνθήκες καταπόνησης (δηλαδή, αλατότητας και περιορισμένης υγρασίας).
- Επιδεικνύει αντοχή στο πλάγιασμα και σε ορισμένες ασθένειες.
- Έχει ανώτερη ποιότητα και υψηλό οκτάνιο (μέχρι 25%).
Μειονεκτήματα
- Εξαντλεί την εδαφική υγρασία, τα θρεπτικά στοιχεία και υποβαθμίζει τη δομή του εδάφους.
- Τα φυτικά υπολείμματα ευνοούν την ανάπτυξη των μικροοργανισμών του εδάφους.
- Τα φυτικά υπολείμματα ορισμένων ποικιλιών επηρεάζουν την ανάπτυξη μερικών καλλιεργούμενων φυτών (το φαινόμενο της αλληλοπάθειας).
Τέλος, σύμφωνα με τον Παρασκευά-Κυριάκο Πέττα, αντιπρόεδρο του ελληνικού Συνδέσμου Βιοαερίου και μέλος του Συνδέσμου Παραγωγών Βιοκαυσίμων, ογλυκός σόργος μπορεί να αποτελέσει πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοαερίου στο άμεσο μέλλον που θα χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας. Επομένως, με το βιοαέριο μπορούν να δημιουργηθούν δίκτυα τηλεθέρμανσης μέσα σε χωριά και τοπικές κοινωνίες ή ακόμη και να θερμαίνονται θερμοκήπια με οπωροκηπευτικά.
Όπως είδαμε, είναι αναγκαία η αποφασιστική στροφή στις ΑΠΕ μέσα από το συνεταιριστικό μοντέλο για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, για περιβαλλοντικούςλόγους, όπως η κλιματική αλλαγή, η συνεπαγόμενη ανάγκη μείωσης των αερίων του φαινομένου του θερμοκηπίου, η αυξημένη συχνότητα πλημμυρών, ξηρασιών, η αποψίλωση των δασών, η ατμοσφαιρική ρύπανση και άλλα. Δεύτερον, γιαενεργειακούς λόγους, όπως η μείωση των ενεργειακών αποθεμάτων, η αυξανόμενη ενεργειακή φτώχεια και η αυξανόμενη εξάρτηση από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα.
Υπάρχουν, όμως, και οι λόγοι που συνδέονται με την κρίση του συστήματος. Οι τιμές των ορυκτών καυσίμων εμφανίζουν μία ανοδική πορεία σε συνδυασμό με περιόδους μεγάλης μεταβλητότητας που οδηγεί στην αβεβαιότητα και την ανασφάλεια. Είναι λυπηρό το γεγονός, η Ελλάδα να πληρώνει τεράστια ποσά για να εισάγει πετρέλαιο τη στιγμή που μπορεί να βασιστεί σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, εξοικονομώντας τεράστια ποσά και επενδύοντας τα τοπικά, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και να μειωθεί σημαντικά η ρύπανση του περιβάλλοντος.
Παρουσίαση ενός συνεταιρισμού για Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην Ελλάδα
Ε.Σ.Ε.Κ.: [6]
«Ενεργειακή Συνεταιριστική Επιχείρηση Καρδίτσας για την καλλιέργεια βιομάζας»
Η ΕΣΕΚ είναι ο πρώτος ενεργειακός συνεταιρισμός στην Ελλάδα. Είναι αστικός συνεταιρισμός «ανοιχτού κεφαλαίου» με δυνατότητα συνεχών εγγραφών νέων μελών και αγοράς μερίδων. Η Ιδρυτική Συνέλευση πραγματοποιήθηκε στις 15 Ιουλίου 2010, όπου εγγράφηκαν 476 ιδρυτικά μέλη και έχει ήδη συγκεντρωθεί το ποσό των 420.000 ευρώ περίπου. Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου Καρδίτσας και υποστηρίχτηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και την Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων. Η Συνεταιριστική Τράπεζα ανέλαβε την υποστήριξη συγκέντρωσης του κεφαλαίου για την πραγματοποίηση του επενδυτικού προγράμματος. Δημιουργήθηκε για να αξιοποιήσει Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και να παράγει πλούτο που θα κατανεμηθεί τοπικά δηλαδή σε μέλη, αγρότες, εργαζόμενους και συνεργάτες.
Στόχος του εν λόγω συνεταιρισμού είναι να παρέμβει στον πρωτογενή τομέα παραγωγής υποστηρίζοντας την καινοτόμα αναδιάρθρωσή του, μέσω της απορρόφησης βιομάζας που συλλέγεται ως υπόλειμμα καλλιεργειών ή προέρχεται από καλλιέργεια ενεργειακών φυτών, να παρέχει φτηνή θερμική ενέργεια όπου αυτή χρειάζεται (δηλαδή για ξήρανση, θέρμανση θερμοκηπίων, κατοικιών ή άλλων εγκαταστάσεων), όπως επίσης και να συμβάλλει στο μέτρο των δυνατοτήτων της στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην προστασία του περιβάλλοντος. Η συλλογή βιομάζας υπολογίζεται σε 300.000 τόνους ετησίως στην Καρδίτσα, οπότε πρόκειται για μία πλουτοπαραγωγική πηγή η οποία θα μπορούσε να προσφέρει πάρα πολλά στο νομό προς μία κατεύθυνση αειφόρου ανάπτυξης.
Τα οφέλη στην τοπική κοινωνία είναι τεράστια, διότι ένας πλουτοπαραγωγικός πόρος ο οποίος αυτή τη στιγμή πηγαίνει χαμένος επιβαρύνοντας πολλές φορές το περιβάλλον, αξιοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και την παραγωγή θερμικής ενέργειας, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, όπως για παράδειγμα τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες.
Η ΕΣΕΚ παράγει κυρίως ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από την καύση ή την αεριοποίηση βιομάζας. Ο λόγος που χρησιμοποιείται βιομάζα είναι διότι αποδείχτηκε ότι η απόδοση κεφαλαίου είναι μεγαλύτερη σε σχέση με άλλες μορφές αξιοποίησης ΑΠΕ, παράλληλα η παραγωγή ενέργειας είναι συνεχής (24ωρη) σε αντίθεση με τα φωτοβολταϊκά ή τις ανεμογεννήτριες όπου παρατηρείται περιοδικότητα και ασυνέχεια. Η συγκέντρωση βιομάζας δημιουργεί αρκετές θέσεις εργασίας στην ύπαιθρο και έτσι διαχέεται η παραγόμενη προστιθέμενη αξία, δημιουργώντας προϋποθέσεις τόνωσης της υπαίθρου.
Η αξιοποίηση της βιομάζας επιδιώκεται μέσω μικρών μονάδων, διάσπαρτων εντός του Νομού Καρδίτσας, ώστε να αξιοποιείται ευκολότερα η θερμική ενέργεια. Σε ό,τι αφορά την χωροθέτηση αυτή προκύπτει, κατόπιν ειδικής μελέτης χωροθέτησης που συνυπολογίζει τη διαθεσιμότητα γης (πρόκριση μετόχων γεωργών), τη διάθεση θερμικής ενέργειας σε γειτονικές επιχειρήσεις ή Ο.Τ.Α., την προσβασιμότητα και τη διαθεσιμότητα πρώτης ύλης. Στο μεσοπρόθεσμο μέλλον είναι πιθανή η παραγωγή μπρικέτας ή και πελέτας βιομάζας, η οποία αποτελεί ενδιάμεση μορφή πριν την παραγωγή ενέργειας καθώς και το βιοαέριο με αξιοποίηση των λυμάτων κτηνοτροφικών μονάδων.
Οι προμηθευτές βιομάζας με τους οποίους διαβουλεύεται η ΕΣΕΚ είναι αγρότες(όπως βαμβακοπαραγωγοί, καλλιεργητές σιτηρών και καλαμποκιού, ενδιαφερόμενοι καλλιεργητές άγριας αγκινάρας, μίσχανθου, σόργου κ.τ.λ.),δασικοί συνεταιρισμοί, δήμοι (κλαδονομή), καθώς και ενδιαφερόμενοι που δραστηριοποιούνται στην οργάνωση του δικτύου συλλογής και μεταφοράς βιομάζας. Η βιομάζα η οποία θα αξιοποιείται είναι τεσσάρων μορφών: πρόκειται γιαυπολειμματική αγροτική βιομάζα (πχ βαμβακιές, καλαμποκιές κ.τ.λ.),καλλιεργούμενη βιομάζα, υπολειμματική δασική βιομάζα και τέλος αστική βιομάζα με τη μορφή κλαδονομών (δηλαδή βιομάζα που μαζεύουν οι δήμοι την άνοιξη και το φθινόπωρο).
Η παραγωγική διαδικασία παρουσιάζει διάφορες προκλήσεις. Ειδικότερα για το δίκτυο συλλογής βιομάζας, απαιτείται συνολικός σχεδιασμός του δικτύου για δύο λόγους. Πρώτον, οι ποσότητες και οι τιμές μεταξύ των διαφόρων πηγών βιομάζας ποικίλουν από έτος σε έτος και εποχιακά. Άρα, η διασφάλιση της επάρκειας πρώτης ύλης και της κερδοφορίας απαιτεί ευελιξία και ικανότητα διαχείρισης του συνόλου των πηγών. Δεύτερον, τα τεχνικά χαρακτηριστικά της βιομάζας είναι διαφορετικά κατά είδος. Άρα, η σταθεροποίηση της παραγωγής ενέργειας προϋποθέτει την τεχνική δυνατότητα ομογενοποίησης των χαρακτηριστικών της πρώτης ύλης (π.χ. κατάλληλη μίξη) ή ειδικές ρυθμίσεις της μονάδας (διαφοροποίηση τροφοδοσίας ανά διαφορετικό είδος βιομάζας). Απαιτείται, επίσης, ειδικός σχεδιασμός του δικτύου συλλογής για κάθε μορφή βιομάζας, διότι σε κάθε πηγή βιομάζας δραστηριοποιούνται διαφορετικές ομάδες συμφερόντων και κάθε πηγή βιομάζας απαιτεί διαφορετικό εξοπλισμό και τεχνογνωσία διαχείρισης.
Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΕΚ ξεκίνησε τις δράσεις του μέσω διαβούλευσης με τον τοπικό πληθυσμό και συγκεκριμένες ομάδες εν δυνάμει συνεργατών της ΕΣΕΚ με εστίαση στην καμπάνια εγγραφής νέων μελών, η οποία βρίσκεται συνεχώς σε εξέλιξη. Συγκέντρωσε, επίσης, στοιχεία για τη διαθέσιμη βιομάζα διαφόρων μορφών σχετικά με την ποσότητα, την εποχικότητα, το κόστος, την οργάνωση του δικτύου συγκέντρωσης της βιομάζας κ.τ.λ. Διερεύνησε, επίσης, το θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο (όπως περιβαλλοντικές απαιτήσεις, τεχνικές προδιαγραφές, αδειοδοτήσεις, κίνητρα, περιορισμοί κ.τ.λ.) και προχώρησε στο σχεδιασμό του επενδυτικού σχεδίου και την αναζήτηση της κατάλληλης τεχνολογίας, του βέλτιστου μεγέθους της μονάδας και της κατάλληλης θέσης εντός της Περιφερειακής Ενότητας Καρδίτσας. Τέλος, διενήργησε έρευνα για τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν για την κάλυψη των ερευνητικών και επενδυτικών αναγκών που σχετίζονται με την ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας, ενώ βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία για την ανταλλαγή εμπειρίας με άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες σε επίπεδο χώρας ή Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το τελικό πρόγραμμα επενδύσεων θα εξαρτηθεί από το κεφάλαιο που θα συγκεντρωθεί, το ενδιαφέρον άλλων σοβαρών ιδιωτών να εγκαταστήσουν παραγωγικές μονάδες που θα αξιοποιούν συγκεκριμένες μορφές ΑΠΕ και τις προτεραιότητες του Νομού, όπως η επίλυση των περιβαλλοντικών προβλημάτων διάθεσης των αποβλήτων των κτηνοτροφικών μονάδων και η αξιοποίηση αυτών των λυμάτων για την παραγωγή βιοαερίου και τελικώς ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας.
Πηγές:
[1] Nordic Folkecenter for renewable energy – www.folkecenter.net
[5]http://esse-community.eu/ - διαδικτυακή κοινότητα για την ανταλλαγή γνώσεων, απόψεων και εμπειριών γύρω από την καλλιέργεια του γλυκού σόργου και την παραγωγή βιοαιθανόλης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου