Tα 20 κεράκια των γενεθλίων της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αγοράς (Μέρος Γ’)

Αναδημοσίευση από την Social Activism Αθηνών

Γράφει η Ελένη Βενιέρη
Πολιτικός Επιστήμων, Διεθνολόγος

Μέρος Γ’: Ενιαία αγορά και επιχειρηματικότητα

Υπενθυμίζω^[1] ότι στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για την Ενιαία Αγορά (15-20 Οκτωβρίου 2012) οργανώθηκαν ειδικές εκδηλώσεις σε πολλές πόλεις των 27 κρατών μελών της ΕΕ με σκοπό την επισήμανση των επιτευγμάτων του παρελθόντος, των προβλημάτων του παρόντος, αλλά και των δυνατοτήτων ανάπτυξης στο μέλλον. Στις εκδηλώσεις αυτές συμμετείχαν πολίτες και επιχειρήσεις της Ευρώπης, αλλά και μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των Κυβερνήσεων των κρατών μελών^[2].

Αντίστοιχα για την Ελλάδα συνδιοργανώθηκε διημερίδα στις 18 & 19 Οκτωβρίουαπό την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα και τοΥπουργείο Οικονομικών –στο Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης ΕΚΔΔΑ (Πειραιώς 211, Ταύρος)- με θέμα: «20 χρόνια Ενιαία Αγορά – Νέα ώθηση στην οικονομία»^[3].

Το διήμερο εκδηλώσεων περιλάμβανε 3 στρογγυλά τραπέζια. Το πρώτο είχε τον τίτλο «Νέα ώθηση στην Οικονομία» (με συντονιστή τον καθηγητή του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ, Ναπολέοντα Μαραβέγια), το δεύτερο είχε ως θέμα «Ενιαία αγορά και επιχειρηματικότητα» (με συντονιστή τον Δημήτρη Πεφάνη, Διευθυντή του in.gr) και το τελευταίο στρογγυλό τραπέζι επικεντρώθηκε στην «Ενιαία Αγορά και τους Πολίτες» (με συντονιστή το δημοσιογράφο Πάσχο Μανδραβέλη).

Το δεύτερο στρογγυλό τραπέζι

Στο newsletter αυτό θα πραγματευτούμε το δεύτερο Στρογγυλό Τραπέζι-θεματική. Το πρώτο Στρογγυλό Τραπέζι παρουσιάστηκε στο newsletter 10^ουτεύχους.  Τις εργασίες του δεύτερου Στρογγυλού Τραπεζιού με θέμα «Ενιαία αγορά και επιχειρηματικότητα» ξεκίνησε ο συντονιστής κ. Δημήτρης Πεφάνης, Διευθυντής του in.gr με την προσδοκία ότι η ενιαία αγορά μπορεί να αποτελέσει μία ευκαιρία για το επιχειρείν όλης της χώρας. Τα περιθώρια εξέλιξης υπάρχουν, καθώς με βάση τις δυνατότητες της χώρας και αν είχαν αρθεί όλοι οι περιορισμοί και τα προβλήματα, οι εξαγωγές της χώρας μας να ήταν διπλάσιες (100δις €) από αυτές που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την προηγούμενη βδομάδα (50δις € ή 25% του ΑΕΠ μας). Κάνοντας την σύνδεση με την προηγούμενη συζήτηση συνέχισε αναρωτώμενος αν η Ευρωπαϊκή Αγορά είναι -εκτός από τυπικά- και ουσιαστικά ενιαία. Αν και κατά πόσο διευκολύνει αυτό την ελληνική επιχειρηματικότητα. Τέλος, διευκρίνισε ότι σκοπός του πάνελ είναι η συμμετοχή του κοινού για αμφίδρομη επικοινωνία.

Αρχικά, ο λόγος δόθηκε στην κ. Αγγελίνα Μιχαηλίδου, την Πρόεδρο Τομέα Ανάπτυξης Γυναικών Managers & Επιχειρηματιών-ΤΟΓΜΕ/Ελληνική Εταιρεία Διοικήσεως Επιχειρήσεων-ΕΕΔΕ με την προσδοκία ότι θα έδινε έμφαση στην γυναικεία επιχειρηματικότητα. Ξεκίνησε ερμηνεύοντας το Generation ‘92^[4] της πρόσκλησης αυτής της διημερίδας. Σημαίνει να δώσουμε έμφαση στα παιδιά που γεννήθηκαν γύρω στο 1992, που είναι τώρα 20 χρονών. Αυτά τα παιδιά ταξιδεύουν με ταυτότητα, σκέφτονται ότι μπορούν να εργαστούν οπουδήποτε στην Ευρώπη, γράφουν εφαρμογές για κινητά ή για υπολογιστές και δεν θεωρούν ότι υπάρχει κανένα σύνορο. Από εκεί καταλαβαίνουμε ότι το «mentalite» της ενιαίας αγοράς είναι εύκολο να περάσει και μάλλον το καταφέραμε να περάσει στη νέα γενιά. Δεν τίθεται ερώτημα σκοπιμότητας της ενιαίας αγοράς.

Περιγράφοντας την Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ) της οποίας Ινστιτούτο είναι ο ΤΟΓΜΕ, είπε ότι έχει στόχο την προαγωγή του επαγγελματικούmanagement. Σχεδόν 1.000.000 Έλληνες επαγγελματίες έχουν περάσει από τα θρανία τους. Είναι ένα σχολείο, το οποίο μπορεί να συμβάλει δίπλα στο κράτος δημιουργώντας σεμινάρια για να δίνονται πιστοποιήσεις. Ως απάντηση στο κ. Σκλαβούνο του προηγούμενου πάνελ για τις εξαγωγές, τόνισε ότι η ΕΕΔΕ έχει αναλάβει ευρωπαϊκό πρόγραμμα εκπαίδευσης ανθρώπων στα πλαίσια του «Εξωστρέφεια». Διορθώνοντας τον κ. Πεφάνη υποστήριξε ότι στην επιχειρηματικότητα, όπως και στην Ηγεσία, δεν υπάρχει φύλο. Οι παράγοντες που ορίζουν την επιχειρηματικότητα και διακρίνουν εκείνους που πάνε τα πράγματα μπροστά είναι η πρωτοβουλία, η καινοτομία, η ανάληψη ρίσκου, το θάρρος, το θράσος και η απαίτηση να διεκδικήσουμε κέρδος από κάποια δραστηριότητα.Κατέληξε επιχειρώντας να βρει το τέλειο εργαλείο για την πραγμάτωση της ενιαίας αγοράς στα εξής: ισχυρότερη εισαγωγή της τεχνολογίας της πληροφορικής, ενίσχυση πιστοποιήσεων, δημιουργία ενιαίας ηλεκτρονικής υπογραφής (για ασφάλεια και πιστοποίηση στο διαδίκτυο), γνώση του διαδικτύου, διεύρυνση δικτύων ευρυζωνικότητας.

Στη συνέχεια ο κ. Πεφάνης έδωσε το λόγο στο κ. Κώστα Καραμάνη από τοΕθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης / Enterprise Europe Network – Hellas για να μας πει για τα εργαλεία, τα οποία έχουν στη διάθεσή τους επιχειρήσεις και ιδιώτες. Ο κ. Καραμάνης χαρακτήρισε το Enterprise Europe Network (πανευρωπαϊκό & παγκόσμιο δίκτυο) ως ένα πολύ μεγάλο στοίχημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 2008 ιδρύθηκε ως συνένωση παλαιότερων μικρότερων δικτύων για να δημιουργήσει ένα υπερδίκτυο, το οποίο εξαπλώνεται σε 53 χώρες & 600 οργανισμούς με 4.000 ανθρώπους σαν εκείνον, οι οποίοι βρίσκονται στην υπηρεσία του πολίτη.

Τα εμπόδια

Από τη στιγμή, μάλιστα, που τα εμπόδια για τις ελληνικές εταιρείες είναι πολλά και έχουν, κυρίως, να κάνουν με τη διαφορά κουλτούρας (γνώσεις, πρόσβαση στην ενιαία αγορά) σε σχέση με τις ξένες εταιρείες. Οι Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) της Ελλάδας θυμίζουν απομονωμένες νησίδες που χρειάζονται υποστήριξηστην εξωστρέφεια, στην οποία δεν είχαν επενδύσει και το κάνουν τώρα αποσπασματικά. Τέλος, επισήμανε την έλλειψη σταθερού πλαισίου επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα (φορολογικό πλαίσιο) και την ανύπαρκτη χρηματοδότηση (σχεδόν μηδενική επένδυση σε νέες τεχνολογίες & νέους επιχειρηματίες).

Κατόπιν ήρθε η σειρά του κ. Αλέξανδρου Κουμάντου, να παρουσιάσει την προσωπική του επιχειρηματική πορεία ως Φαρμακοποιός και Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της «Πειραϊκής Μικροζυθοποιίας Α.Ε.». Αναφέρθηκε αρχικά στα θετικά της ενιαίας αγοράς, στην ανάπτυξη, στις παθογένειες του συστήματος και τι ακόμα μπορεί να κάνει το Single Market Act ΙΙ. Χαρακτήρισε τη μετάβαση στην ενιαία αγορά σημαντική, άνοιγμα με θετικά στοιχεία που τώρα θεωρούμε αυτονόητα, αλλά και πολλά προβλήματα, τα οποία στο ελληνικό πράττειν δεν είναι ακόμα εφαρμόσιμα όπως στην υπόλοιπη αγορά. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι το προϊόν της εταιρείας του φεύγει από την Ελλάδα με μία απλή καταχώρηση στο ευρωπαϊκό τελωνιακό δίκτυο, ενώ το ίδιο προϊόν που διακινείται στο εσωτερικό της χώρας απαιτεί πολλαπλάσιες ενέργειες. Τέλος, ευχήθηκε η «Πειραϊκή Μικροζυθοποιία Α.Ε.» που ξεκίνησε το 2005 στη Δραπετσώνα, να μπορεί ως μία από τις 21.000.000 επιχειρήσεις της Ευρώπης να απευθύνεται σε 500εκατ ευρωπαίους πολίτες. Παραδέχτηκε την πολλαπλότητα των προβλημάτων, αλλά αυτός είναι ο στόχος στον οποίο επικεντρώνονται.

Ακολούθησε η παρουσίαση της κ. Κωνσταντίνας Τσοερέρ, Διευθύντριας Επιχειρησιακής Ανάπτυξης του Loft2work^[5], η οποία προσέγγισε την αγορά από την πλευρά της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Προσπαθώντας να ερμηνεύσει εννοιολογικά την Κοινωνική Επιχειρηματικότητα – Κοινωνική Καινοτομία τη χώρισε σε 3 διαφορετικούς τομείς:

1. Μη κερδοσκοπική δράση, όχι απαραίτητα εξαρτημένη από κρατικά κονδύλια ή χορηγίες
2. Υβριδική, στην οποία συντάσσει το loft2work, η οποία είναι ο συνδυασμός εμπορικού και μη κερδοσκοπικού
3. Εμπορική

Ένα γνωστό παράδειγμα κοινωνικής επιχείρησης θα ήταν τα Ben & Jerries(παγωτά) που ξεκίνησαν ως κοινωνική επιχείρηση και έγιναν μετά αμιγώς εμπορική παραδοσιακή.

Μιλώντας για τη loft2work, εξήγησε ότι βασίζεται σαν εταιρεία και στους τρείς τομείς. Έχουν ξεχωρίσει την κοινωνική δράση, την επίλυση ενός κοινωνικού προβλήματος, γιατί αυτή είναι η έννοια της κοινωνικής επιχειρηματικότητας.Ασχολούνται με περιοχές που χρίζουν καταπολέμησης της ανεργίας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Το υβριδικό κομμάτι είναι σε συνεργασία με επιχειρήσεις στο να καταπολεμήσουν είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά αυτά τα προβλήματα, χωρίς να κάνουν χρήση κεφαλαίων τα οποία είναι της κοινωνικής ευθύνης. Και το εμπορικό κομμάτι το οποίο τους καθιστά βιώσιμους, που είναι η παραδοσιακή συμβουλευτική ή το space rental. Η λειτουργία  τους και ως συνεργατικού χώρου, τους καθιστά βιώσιμους χωρίς να κάνουν χρήση ευρωπαϊκών κονδυλίων -μέχρι στιγμής στους 18 μήνες λειτουργίας τους- και χωρίς να εξαρτώνται από κεφάλαια τραπεζών, ιδιωτών που δεν είναι δικά τους.Στέκονται στα πόδια τους.  Θεωρεί τη loft2work καλό παράδειγμα για την Ελλάδα και θεωρεί επίσης καλό ότι τρέχει από ένα μείγμα 3 ανθρώπων.

Συμπλήρωσε ότι το μόνο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει μία κοινωνική επιχείρηση αυτή τη στιγμή είναι το νομικό πλαίσιο. Οι επιχειρήσεις σαν το loft2work που έχει τρείς συνιδρυτές (και όχι πέντε ιδρυτικά μέλη) δεν μπορούν ακόμα να υπάρξουν με το ελληνικό νομικό πλαίσιο. Γι’ αυτό η επιχείρηση δεν μπορεί να είναι αμιγώς ελληνική. Το βασικό τους κομμάτι εδρεύει στο Λονδίνο και ένα υποκατάστημα εδρεύει στην Ελλάδα, ώστε να μη φεύγουν από τη χώρα τα κεφάλαια. Ωστόσο, οι ευρωπαίοι δεν θεωρούν ότι μία τέτοια εξέλιξη είναι παράξενη για την ενιαία αγορά. Αντιθέτως, η νέα γενιά κάνει χρήση της ενιαίας αγοράς και συχνά πραγματοποιεί αρχική έναρξη εταιρειών στο εξωτερικό.

Στο σημείο αυτό, άρχισε η συζήτηση με το κοινό. Το λόγο πήρε ο κ. Μιλτιάδης Γκουζούρης, Κοστολόγος, Σύμβουλος Επιχειρήσεων και κάτοχος Successstory ο οποίος, κάνοντας ακτινογραφία στις επιχειρήσεις - πελάτες του, αντιμετώπισε συχνά το φαινόμενο να πρέπει να υπάρχουν κονδύλια για λαδώματα, για μίζες, ειδικά στις εξαγωγές. Επισήμανε το έλλειμμα ενημέρωσης των περισσότερων επιχειρήσεων σε σχέση με τις υποστηρικτικές δομές. Πρώτα το κράτος πρέπει να ξεκινήσει την επίλυση των δυσπραγιών και να μην εμποδίζει, τουλάχιστον, τους επιχειρηματίες. Παρατήρησε στην Ελλάδα (σε σχέση με το εξωτερικό) τα γραφειοκρατικά εμπόδια ακόμα και στις τράπεζες, την ακριβή δανειοδότηση καθώς και τον κατ’ εκτίμηση (maximum) υπολογισμό του κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων - αφού δεν γνωρίζουμε την τελική φορολόγηση των προϊόντων.

Δεύτερη τοποθέτηση κοινού έκανε ο κ. Σταύρος Θεοφανίδης, Καθηγητής Εφαρμοσμένης Οικονομίας, ο οποίος μας υπενθύμισε ότι η πρώτη ενιαία αγορά που έγινε στον κόσμο και ένωσε τις ελληνικές πόλεις ήταν η αρχαία ελληνική Αμφικτιονία.

Η κ. Ιωάννα Μπινιάκου, εκπρόσωπος της Ένωσης Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών Αττικής, τοποθετήθηκε θεωρώντας πιο σημαντική την φορολογία των επιχειρήσεων παρά τον ΦΠΑ. Ρώτησε ποια είναι η κατεύθυνση προς την οικονομική ενοποίηση μέσα στην οποία είναι και η φορολογική ενοποίηση, κυρίως των έμμεσων αλλά και των άμεσων φόρων. Η απάντηση ήρθε από τον κ. Μέξη, ο οποίος επισήμανε ότι η φορολογία δεν είναι αρμοδιότητα της Ε.Ε., αλλά των κρατών μελών. Οποιαδήποτε σχετική απόφαση λαμβάνεται με ομοφωνία στο Συμβούλιο της Ένωσης. Το μόνο που μπορεί να κάνει η Επιτροπή είναι απλοποιήσεις, δηλαδή μία κοινή, ενοποιημένη βάση φορολόγησης. Το ποσοστό φορολογίας, παραμένει αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών.Ενώ, ο ΦΠΑ είναι περισσότερο εναρμονισμένος.

Κατόπιν παρενέβη ο κ. Θεμιστοκλής Πετεινάτος, Πολιτικός Μηχανικός, Οικονομολόγος ο οποίος εργάζεται στην Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων,αναρωτώμενος για τον ρυθμό εξέλιξης της πορείας προς την οικονομική ολοκλήρωση μέσα στην οποία θα είναι και η ενιαία φορολόγηση (έμμεσων και των άμεσων φόρων).

Ο κ. Μέξης απάντησε και πάλι δίνοντας το στίγμα της απροσδόκητης ταχύτητας της Ε.Ε. με την αφορμή της κρίσης.  Αυτά που συνέβησαν τα 2-3 τελευταία χρόνια στην Ε.Ε. δεν τα φαντάζονταν ούτε οι πιο αισιόδοξοι Φεντεραλιστές.Όπου δεν υπάρχει ενοποίηση υπάρχει ανταγωνισμός. Σε όποιον τομέα δεν υπάρχει ενοποίηση, υπάρχει δημοσιονομικός ανταγωνισμός αφού μία επιχείρηση μπορεί να εξυπηρετεί τους πελάτες της από οποιοδήποτε κράτος μέλος. Σε σχέση με την φορολόγηση δεν προβλέπει υποχώρηση των εθνικών αρμοδιοτήτων.

Στο θέμα της δυνατότητας περαιτέρω πολιτικής εμβάθυνσης της Ε.Ε., ως τελικό στόχο του ευρωπαϊκού σχεδίου, ο κ. Μέξης αναφέρθηκε στο επίκαιρο θέμα τηςBanking Union, ως την τελευταία πρόταση-test. Η Τραπεζική Ένωση είναι θέμα εγγύησης των τραπεζών. Θέλει ο Γερμανός να πληρώσει εγγύηση για τις ελληνικές τράπεζες; Αυτό είναι το ερώτημα τώρα. Οι Γερμανοί θέλουν ενοποιημένη εποπτεία από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα για να δώσουν δάνεια με έλεγχο. Οι υπόλοιποι λένε ότι δεν υπάρχει κοινός έλεγχος χωρίς αλληλεγγύη,δηλαδή ένα ευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης καταθέσεων. Είναι τεράστια πρόκληση να προχωρήσει αυτό το σχέδιο. Υπάρχουν πολλά εμπόδια, λείπει η εμπιστοσύνη, το αίσθημα αλληλεγγύης από τη μια πλευρά. Είναι το συνεχές τεστ των αγορών της Ένωσης.

Στη συνέχεια, το μικρόφωνο πήρε ο κ. Ανδρέας Στεφανίδης από τηνΟμοσπονδία Ελληνικών Συνδέσμων Νέων Επιχειρηματιών (Ο.Ε.ΣΥ.Ν.Ε.),επιχειρώντας να δώσει ένα τόνο αισιοδοξίας μέσω της λύσης της εξωστρέφειας. Ενημέρωσε το κοινό ότι εδώ και 5 χρόνια προωθούν σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο την «Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας», που ενώνει διαδικτυακά τις νέες επιχειρήσεις και τους νέους ανθρώπους, ώστε οι αλλαγές -οι οποίες συντελούνται τόσο αργά στην ΕΕ- να βρουν έτοιμες τις επιχειρήσεις, με δυνατότητα πρόσβασης στην ενιαία αγορά. Τέλος, μας θύμισε ότι η εξωστρέφεια είναι ευθύνη όλων των ευρωπαίων πολιτών.

Από το πάνελ των ομιλητών ο κ. Καραμάνης παρατήρησε ότι, σε αντίθεση με το παρελθόν, έχουν πλέον διαμορφωθεί συλλογικότητες, ώστε και οι μεμονωμένοι επιχειρηματίες να προωθούν τα συμφέροντά τους. Ενώ η κα. Αγγελίνα Μιχαηλίδου αποκάλυψε ότι έχει ξεκινήσει μία προσωπική συλλογή/gallery από ελληνικές μικρές επιχειρήσεις οι οποίες έχοντας το internet σαν όχημα είναι απόλυτα εξωστρεφείς. Τις ονομάζει «the Greek micromultinationals» και έτσι τις παρουσιάζει και στο εξωτερικό με αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας. Είναι, όπως είπε χαρακτηριστικά, αυτό που λέμε «jewel on the crown».

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Ανάπτυξης σε θέματα οικονομικών υπηρεσιών, κ. Θωμάς Βασιλείου, πήρε το λόγο -επισημαίνοντας ότι δεν εκπροσωπεί το Υπουργείο- για να δηλώσει ότι αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την νοοτροπία «επαίτη» έναντι του κράτους, την οποία έχουν επιδείξει οργανισμοί όπως ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου - ΟΠΕ τους οποίους χρηματοδοτεί και τους προκαλεί να εξευρίσκουν ίδιους πόρους χρηματοδότησης της εξαγωγικής τους δραστηριότητας.

Έτσι, ξεκίνησε μία συζήτηση σχετικά με την δυνατότητα ενημέρωσης ατόμων και επιχειρήσεων για την ύπαρξη φορέων και δικτύων τα οποία μπορούν να βοηθήσουν, όπου φάνηκε και η διαφορά μεταξύ νεώτερης και λίγο παλαιότερης γενιάς. Σε αυτό τοποθετήθηκε ο κ. Καραμάνης αρχικά για να σημειώσει ότιυπάρχουν επιχειρήσεις που χρειάζονται ένα πολύ μικρό σπρώξιμο, να συμπράξουν με κάποιους για να προωθήσουν το ανταγωνιστικό τους προϊόν. Ο κ. Αλέξανδρος Κουμάντος, από την άλλη, παρατήρησε ότι με την σημερινή αφορμή, γνώρισε διάφορα δίκτυα και εξέφρασε την επιθυμία του να προσεγγίζουν τους επιχειρηματίες οι ίδιοι οι φορείς, οι ομάδες, τα δίκτυα που επιχειρούν την εξωστρέφεια, γιατί η καθημερινότητά τους δεν τους επιτρέπει χρονικά μία τέτοια αναζήτηση. Ο κ. Καραμάνης ξαναπήρε το λόγο για να εκφράσει την πλευρά του δικτύου. Το Enterprise Europe Network – Hellas έχει 12 εταίρους, σε όλη την Ελλάδα, χωρισμένους τομεακά. Δεν έχουν τρόπους να βρουν κάθε επιχείρηση. Ο ίδιος στον τομέα της πληροφορικής πιστεύει ότι φτάνει το 80-90% των ανθρώπων που υπάρχουν στην πληροφορική. Συνεπώς, πρότεινε στις επιχειρήσειςνα βγουν λίγο από την καθημερινότητά τους και να δουν τα πράγματα πιο σφαιρικά. Η κα Κωνσταντίνα Τσοερέρ έθεσε την υποχρέωσή τους ως νεώτερη γενιά να ενημερωθούν για την ύπαρξη εκείνων των δικτύων που μπορούν να βοηθήσουν. Για παράδειγμα, η γραμματεία μπορεί να λαμβάνει σχετικάnewsletters και στο τέλος της ημέρας να ενημερώνει. Η ίδια αφιερώνει μία με δύο ώρες καθημερινά στην παρακολούθηση όλης της αγοράς, ειδικά της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και στη διερεύνηση δυνατότητας κοινωνικών επενδύσεων. Τέλος, προέτρεψε όσους είναι σε φάση τέλους σπουδών και σκέφτονται σοβαρά, να επενδύσουν στο να διαβάζουν και να ενημερώνονται για το τι μπορούν να κάνουν και που. Στο θέμα επανατοποθετήθηκε ο κ. Αλέξανδρος Κουμάντος λέγοντας ότι η καθημερινή έρευνα με τα κατάλληλα, τα πιστοποιημένα άτομα θα σήμαινε τεράστιο κόστος και πολυτέλεια μέσα στο κλίμα της ελληνικής παθογένειας για μία μικρομεσαία μεταποιητική επιχείρηση, όπως η δική του. Ίσως αυτό να ισχύει για άλλου είδους επιχειρήσεις, παροχής υπηρεσιών.

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο κ. Αριστοτέλης Σκλαβούνος, εμπειρογνώμοναςγια να δώσει τη δική του εξήγηση επί της βάσης των 19 ετών επαγγελματικής εμπειρίας στο χώρο των εξαγωγών. Επισήμανε ότι η βοήθεια του ΟΠΕ στις εξαγωγές τους ήταν εντελώς αποσπασματική. Με συνέπεια να προσπαθούν μόνοι τους να βγουν από τα σύνορα της χώρας, τα οποία είναι κλειστά από το ίδιο το ελληνικό κράτος, το Υπουργείο Ανάπτυξης, ή άλλου οργανισμού που μιλάνε για δικτύωση χωρίς αυτή να υπάρχει. Η λύση δεν είναι τα αποσπασματικά σεμινάρια. Στον Καναδά και την Αυστραλία οι εξαγωγές είναι στη βασική εκπαίδευση του δημοτικού, γιατί πρέπει να βγουν από τα σύνορα της χώρας. Χρειάζεται ουσιαστική εκπαίδευση και κατάρτιση. Οι βόρειες χώρες συμμετέχουν με εξαγωγές 40-50% στο ΑΕΠ και εμείς μόνο με 10%. Πρότεινε την διασύνδεση όλων των μικρών επιχειρήσεων. Το παράδειγμα των ελλήνων ελαιοπαραγωγών που τυποποιούν μόνο το 5-8% της παραγωγής και επιτρέποντας στους Ιταλούς να πάρουν το υπόλοιπο 50% για να το πουλήσουν σε δεκαπλάσια τιμή είναι χαρακτηριστικά αρνητικό.

Ο κ. Καραμάνης πρότεινε την επιδότηση από τον ΟΑΕΔ επιχειρήσεων όπως αυτή του κ. Κουμάντου ώστε να έχουν την δυνατότητα να απασχολούν ανθρώπινο δυναμικό εξειδικευμένο σε εξαγωγές. Επιπλέον, έθεσε και το θέμαεπανασχεδιασμού των παραγόμενων προϊόντων προκειμένου αυτά να αποκτούν εξαγωγικό προφίλ.

Από το κοινό, και πάλι, το μικρόφωνο πήρε ο κ. Κωνσταντίνος Νικολούδης, Σύμβουλος Πληροφορικής σε επιχειρήσεις, για να δηλώσει ότι οι βασικές δεξιότητες πληροφορικής στις ελληνικές επιχειρήσεις είναι σε πολύ κακό επίπεδο. Ακόμα πρότεινε να δίδεται συνολική πληροφόρηση στον επιχειρηματία με το άνοιγμα των βιβλίων του στον ΟΑΕΕ. Το μικρόφωνο έμεινε στο κοινό, στον κ. Ανδρέα Στεφανίδη - (Ο.Ε.ΣΥ.Ν.Ε.), ο οποίος μας γνωστοποίησε την πρόταση του στη σημερινή Κυβέρνηση στις 09/08/2012, οι ασφαλιστικές εισφορές των νέων επιχειρήσεων να ακολουθήσουν το γερμανικό μοντέλο, να είναι σύμφωνα με τα έσοδα και κέρδη τους. Πώς θα τολμήσει κάποιος με μηδενικό κεφάλαιο, όταν έχει να πληρώσει 550€ το δίμηνο, ακόμα και αν δεν έχει κόψει ούτε ένα τιμολόγιο για πελάτη; Κατόπιν, έθεσε το τεράστιο πρόβλημα της γραφειοκρατίας του ΟΑΕΕ. Τέλος, τόνισε την πολύ ωραία προσπάθεια των τελευταίων 2-3 ετών με το portal «Start Up Greece», το οποίο βοηθάει στην επικαιροποίηση της πληροφορίας.

Αισιόδοξη ήταν, ακόμα μία φορά, η παρέμβαση της κ. Κωνσταντίνας Τσοερέρ,  η οποία συνέκρινε την Ελλάδα με άλλες χώρες της ΕΕ, χωρίς να τις βρει σε καλύτερο επίπεδο. Κάποιες δομές μπορεί να είναι καλύτερες σε κάποια χώρα. Στην Ελλάδα δεν είναι όλα χάλια. Στο σημείο αυτό ήρθε η πρακτική απάντηση τουκ. Κουμάντου η οποία προερχόταν από την προσωπική του εμπειρία. Το 2005 για να κάνει το ξεκίνημα του Ζυθοποιείου στην Δραπετσώνα είχε πάει στην Υπηρεσία μίας Στάσης στο Πειραιά, η οποία όμως δεν είχε ακόμα υλοποιηθεί με συνέπεια να έρθει αντιμέτωπος με ατελείωτη γραφειοκρατία. Αντίστοιχα, στις Βρυξέλλες υπάρχει το One Stop Shop και τέλος. Το Υπουργείο Οικονομικών τους έχει τρείς ή τέσσερις φορείς οι οποίοι κατευθύνουν την επιχείρηση στο ξεκίνημα, ώστε να αρκεί γι΄ αυτό ένα μόνο πρωινό. Απαιτούν όμως ένα 3ετές τουλάχιστον BusinessPlan από πιστοποιημένο λογιστή ή ελεγκτή προκειμένου να αδειοδοτήσουν την επιχείρηση. Αλλιώς δεν εμπιστεύονται… Η πρώτη χρηματοδότηση είναι 30.000€. Αν καταθέτεις πενταετές πλάνο, μπορείς να ζητήσεις πιο τεκμηριωμένη χρηματοδότηση με 250.000€. Κατέληξε προτρέποντας να αντιγράψουμε τα γύρω μας παραδείγματα, προκειμένου να έρθει αυτή η τεχνογνωσία και στη χώρα μας.

Με αφορμή το πρόβλημα της πρόσβασης στη χρηματοδότηση ο κ. ΑνδρέαςΣτεφανίδης «ζήτησε» ένα Company’ s House στα πρότυπα του αγγλικού ή του κυπριακού που θα ιδρύει, θα λύνει και θα βοηθάει επιχειρήσεις. Με απευθείας αντιγραφή της κυπριακής νομοθεσίας. Το πρόβλημα έχει να κάνει με το μεσαίο κομμάτι του Υπουργείου Ανάπτυξης και την βραδύτατη διοικητική αλυσίδα του.

Στη συνέχεια, το λόγο πήρε ο κ. Δάγκας, πρώην Γενικός Γραμματέας  Υπουργείου, ο οποίος στήνει μία δική του επιχείρηση αυτή τη στιγμή και ήθελε να ενημερωθεί για το αν υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία –χωρίς να περνούν μέσα από το ΕΣΠΑ ή τα κράτη μέλη- προκειμένου να στηριχθούν νέες επιχειρήσεις στο επίπεδο του start up με εξωστρεφή προσανατολισμό. Η ερώτηση απευθυνόταν και στον κ. Βασιλείου του Υπουργείου Ανάπτυξης καθώς τα καινούργια προγράμματα πάνε να κατευθυνθούν μέσω των τραπεζών. Οι τράπεζες δεν έχουν ή δεν θέλουν να δώσουν το ρίσκο οπότε είναι κολλημένα τα πάντα. Η χώρα και οι επιχειρήσεις πέφτουν και ο καθένας προσπαθεί να διασφαλίσει το μη ρίσκο. Θέλουν να απευθυνθούν άμεσα αντί για Venture Capitals σε προγράμματα απευθείας στην Ε.Ε., επειδή οι μέχρι τώρα διαδικασίες είναι πολύ αργές. Ρώτησε, για παράδειγμα, αν θα μπορούσε να υπάρξει πρόγραμμα εξωστρέφειας της Ε.Ε. προς Κίνα-Ρωσία, αν αυτές είναι οι αγορές στόχοι. Η απάντηση ήρθε και πάλι μέσα από την προσωπική εμπειρία του  κ. Κουμάντου. Το 2009 ήρθε σε επαφή με εκείνον ένα venture capital τράπεζας, το οποίο σε συμμετοχή του Ταμείου Ανάπτυξης Νέας Οικονομίας ΤΑΝΕΟ^[6] (Αμοιβαίο Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών) –ήταν και πριν λίγο στην αίθουσα της εκδήλωσης η κα Κωλοφωτιά που εκπροσωπεί το Ταμείο- μαζί με διάφορες τράπεζες συγχρηματοδοτούν αυτό το Αμοιβαίο Κεφάλαιο Επιχειρηματικών Συμμετοχών και συμμετέχουν σε BusinessPlans τα οποία τους κατατίθενται είτε η επιχείρηση είναι στο ξεκίνημα είτε είναι σε λειτουργία. Επισήμανε ότι αξίζει τον κόπο να έρθει κανείς σε επαφή με το ΤΑΝΕΟ. Δίνει και χρηματοδότηση και εγγυητικές, ανάλογα με το τι συμφωνία θακάνει κανείς. Είναι άνθρωποι, δηλαδή, της αγοράς. Θέλουν να δουν ότι είσαι απόλυτα γνώστης εκείνου που πας να τους παρουσιάσεις. Αμέσως, ήρθε η παρέμβαση από το κοινό, ότι το ΤΑΝΕΟ πέρα από όλα αυτά, απευθύνεται σε ζητούμενα κεφάλαια πάνω από 1.500.000€ Venture Capital. Είναι η -off therecord- πρακτική!

Στο σημείο αυτό, διόρθωσε και πάλι ο κ. Κουμάντος, λέγοντας ότι η δική του πρακτική ήταν διαφορετική. Το θέμα έκλεισε η κ. Κωνσταντίνα Τσοερέρσυμφωνώντας στη σωστή καθοδήγηση του ΤΑΝΕΟ ακόμα και σε κοινωνικές επιχειρήσεις, όπως η δική της. Υπάρχουν και αρκετές μικρότερες τράπεζες που δεν είναι γνωστές στην Ελλάδα οι οποίες επενδύουν σε ελληνικές εταιρείες.  Έθεσε στη διάθεση του κοινού την πληροφορία αντίστοιχου επερχόμενουραντεβού της στο Λονδίνο, γιατί απλούστατα τους άρεσε το Business Plan της εταιρείας της. Παρατήρησε ότι στον κοινωνικό τομέα που κινείται, μέχρι στιγμής, δεν είχε δυσκολίες χρηματοδότησης. Αντίθετα, καθώς οι τράπεζες έξω δίνουν πολύ μεγάλη  έμφαση στην ανάπτυξη, αναγνωρίζουν την προτεραιότητα των κοινωνικών επιχειρήσεων να κατευθύνουν τους διαθέσιμους πόρους τους στην ανάπτυξη, με συνέπεια οι πόρτες να ανοίγουν, όχι να κλείνουν. Επισήμανε την ανάγκη της έρευνας, καθώς η χρηματοδότηση διαφέρει από χώρα σε χώρα. Για παράδειγμα, μία τράπεζα της Αυστρίας επενδύει με πολύ καλούς όρους και με τον όρο υποκαταστήματος στην Αυστρία. Η ίδια δεν θα πήγαινε σε ευρωπαϊκά κεφάλαια που είναι αρκετά γραφειοκρατικά. Τα ιδιωτικά κεφάλαια μπορεί να είναι λίγο πιο δύσκολα, ωστόσο, κανείς κερδίζει χρόνο με την πολύ πιο άμεση απάντηση.

Τελευταίος ομιλητής του πάνελ ήταν ο κ. Μέξης, ο οποίος ενημέρωσε το κοινό ότιθα υπάρξει πριν το τέλος του 2012 μία νομοθετική πρόταση της Επιτροπής, όσον αφορά τη αφερεγγυότητα των επιχειρήσεων για την διευκόλυνση της επιβίωσής τους. Τύπου προσφοράς 2^ης ευκαιρίας σε αυτές. Τέλος, μας θύμισε ότι την περίοδο εκείνη συζητείτο ο προϋπολογισμός της Ε.Ε. για την επόμενη προγραμματική περίοδο των 7 ετών και ο οποίος προβλεπόταν να μειωθεί, καθώςυπάρχει θέμα χρηματοδότησης της ίδιας της Ε.Ε. εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Πράγματι, στις 12-12-12 εγκρίθηκε το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2013 υπό όρους^[7], ωστόσο οι διαβουλεύσεις για τη δημοσιονομική στρατηγική της Ε.Ε. της περιόδου 2014-2020 παρέμειναν άκαρπες. Τον Φεβρουάριο του 2013, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία επί του μακροχρόνιου προϋπολογισμού της Ένωσης.

Το δεύτερο στρογγυλό τραπέζι έκλεισε ο συντονιστής κ. Πεφάνης σημειώνοντας ότι τέθηκαν πολλά ερωτήματα και βγήκαν πολλά συμπεράσματα. Απ’ ό,τι φαίνεται υπάρχει πολύς δρόμος που μπορούμε να διανύσουμε. Προφανώς έγιναν πολλά πράγματα στα πρώτα 20 χρόνια. Ωστόσο, θα χρειαστούν πολλά ακόμα χρόνια για να φτάσουμε στο επιθυμητό επίπεδο.

Παρακολουθήστε το Δ’ και τελευταίο Μέρος του εξαιρετικά ενημερωτικού αυτού επετειακού διημέρου στο επόμενο τεύχος του newsletter μας.

Βασική Πηγή:

Εκδήλωση: 20 Χρόνια Ενιαία Αγορά. Νέα ώθηση στην οικονομία, προσβάσιμο στον ιστότοπο του Ιδρύματος Μποδοσάκη.

Σε πλάγια γραμματοσειρά είναι η ακριβής μεταφορά όσων και όπως ειπώθηκαν από κοινό και ομιλητές.

---

Παραπομπές:

[1] Δείτε το Α΄ και Β΄ μέρος στο newsletter του 10^ου τεύχους διαθέσιμο στο:http://www.socialactivism.gr/index.php/newsletter-socialactivism/532-social-activism-αθηνών-newsletter-10ου-τεύχους

[2] Δείτε το video της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας για την Ενιαία Αγορά, Single Market Week, 15-20October 2012 στο: http://www.singlemarket20.eu/el

[3] Δείτε λεπτομέρειες στο Δελτίο Τύπου της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, Πραγματοποιήθηκε το "Επετειακό διήμερο για την Ενιαία Αγορά" (18-19/10) στο:http://ec.europa.eu/ellada/press-center/press-releases/archives/diagonismos_eniaia_agora_2012_el.htm

[4] Διαβάστε περισσότερα στο:  http://www.generation1992.eu/el/home

[5] Δείτε λεπτομέρειες στο http://loft2work.gr/

[6] ΤΑΝΕΟ Ανάπτυξη Νέων Επιχειρήσεων, διαθέσιμο στο: http://www.taneo.gr/Home.aspx?C=2

[7] Newsroom, Press Releases, διαθέσιμο στο: http://europa.eu/newsroom/press-releases/european-commission/index_en.htm