ΑΝΑΠΗΡΙΑ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Θα ξεκινήσω την ομιλία μου θέτοντας τρεις γενικώς αποδεκτές παραμέτρους για τα θέματα της αναπηρίας στην Ελλάδα σήμερα.

1. Τα θέματα της αναπηρίας αποτελούν ακόμα και σήμερα ταμπού για την ελληνική κοινωνία και οικογένεια. Η έλευση ενός παιδιού με αναπηρία στη μέση ελληνική οικογένεια δημιουργεί ακόμα και σήμερα στις περισσότερες των περιπτώσεων αρνητική φόρτιση και στεναχώρια.

2. Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι ανάπηροι στην Ελλάδα βρίσκονται “κρυμμένοι” σε σπίτια και ιδρύματα.

3. Η συντριπτική πλειοψηφία των αναπήρων εργάζετε στο δημόσιο. Είναι ελάχιστοι οι ανάπηροι που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και ακόμα πιο λίγοι είναι οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.

Θα πρέπει να πούμε πως ο νόμος 4019 του 2011 για την κοινωνική οικονομία βοηθάει στην κατεύθυνση της ένταξης των αναπήρων. Έχουμε ήδη το πρώτο παράδειγμα ΚοινΣεπ από ανάπηρους στην Καστοριά και ελπίζω και άλλοι συνάδελφοι του χώου της αναπηρίας να εκμεταλευτούν το νομικό πλαίσιο και να επιχειρήσουν. Θα πρέπει επίσης να πω πως και την περίοδο υλοποίησης των ΚοισΠε είχαμε κάποια καλά παραδείγματα στο χώρο τηε αναπηρίας.

Υπάρχει ένα κομβικό σημείο στο ερώτημα γιατί οι ανάπηροι δεν επιχειρούν και δεν λειτουργούν με βάση το νομο 4019/2011. Και η απάντηση είναι πως δεν υπήρχε πρόνοια κατά τη διαμόρφωση του νόμου αλλά δεν υπήρξε καμιά αλλαγή και παρέμβαση μετά σε σχέση με ένα κρίσιμο ακόμα και για τη ζωή των αναπήρων ζήτημα. Για να αναπτυχθει και να βοηθηθεί η συμμετοχή των αναπήρων στις ΚοινΣεπ θα πρέπει να λυθεί το πρόβλημα της μη περικοπής του αναπηρικού επιδόματος. Φανταστείται πως χιλιάδες ανάπηροι συμπολίτες μας ζουν από το επίδομα αυτό που είναι αρκετά χαμηλό αλλά σωτήριο, ειδικά τις εποχές που ζούμε. Αν κάποιος ανάπηρος μπει σε μια ΚοινΣεπ χάνει το επίδομά του αυτό ενώ δεν είναι καθόλου σίγουρη η πορεία της ΚοινΣεπ και άρα δημιουργούμε και ενισχύουμε ένα αίσθημα ανασφάλειας αντί να βοηθήσουμε την κοινωνική ένταξη. Ακόμα χειρότερα υπήρξαν περιπτώσεις όπου ανάπηροι επιχείρησαν και απέτυχαν και στη συνέχεια έπρεπε να ξεκινήσουν μια απίστευτα δύσκολη, χρονοβόρα και ταπεινωτική διαδικασία για να ξαναενταχθούν στο αναπηρικό επίδομα λες και η συμμετοχή τους για κάποιους μήνες ή χρόνια σε ένα εγχείρημα κοινωνικής οικονομίας τους έβγαλε από το χώρο της αναπηρίας.

Πρέπει αν μας ενδιαφέρει να σταματήσει η περιθωριοποίηση και ιδρυματοποίηση των αναπήρων, άμεσα να δοθούν κίνητρα στις ΚοινΣεπ αν αυτές αποτελούνται από άτομα με αναπηρία. Να δημιουργηθούν και να ενισχυθούν καινοτόμες προτάσεις - δράσεις που θα βοηθούν την ένταξη. Πρέπει τέλος να υπάρξει πρόνοια για τους γονείς που έχουν στην επιμέλειά τους ανάπηρους. Και αυτοί οι οποίοι στηρίζουν τον ανάπηρο και σε κάποιες περιπτώσεις η υποστήριξή τους είναι μοναδική και απαραίτητη θα πρέπει να εξαιρεθούν από την περικοπή των επιδομάτων τους όταν συμμετέχουν σε ΚοινΣεπ, προγράμματα και δράσεις κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Όλα τα παραπάνω περιγράφουν ένα πολύ δύσκολο και απαιτητικό πλαίσιο μέσα στο οποίο πρέπει άμεσα να κινηθούν οι πολιτικές υπερ των αναπήρων για να μπορέσουμε να έχουμε αύξηση της συμμετοχής τους στα σχέδια κοινωνικής οικονομίας.

Φώτης Μπίμπασης

Πρόεδρος της ΜΚΟ "Αναπηρία Σήμερα"

Μέλος του Δ.Σ. του Κέντρου Εκπαίδευσης Αποκατάστασης Τυφλών του Υπουργείου Εργασίας.