Προτάσεις για την δημιουργία ενός ευνοϊκότερου οικοσυστήματος για την κοινωνική & αλληλέγγυα οικονομία

Σκοπός των προτάσεών μας είναι  να σχεδιασθούν και να οργανωθούν νέοι  θεσμοί και πολιτικές που θα δημιουργούν μια νέα κουλτούρα για την συνεργασία, θα   αναπτύσσουν μια νέα κοινωνική δυναμική και θα συμβάλλουν στην κοινωνική συνοχή και το ξεπέρασμα της κρίσης. Αποβλέπουμε στην:

ü  Αναγνώριση της κοινωνικής οικονομίας ως πόλου κοινωνικής ωφέλειας, διακριτού από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και της  ανάγκης  σταδιακής διαμόρφωσης σύγχρονης εθνικής ταυτότητας

ü  Βελτίωση του υπάρχοντος θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου για την κοινωνική οικονομία

ü  Δημιουργία νέων θεσμών αντιμετώπισης των κοινωνικών επιπτώσεων της κρίσης

ü  Ενσωμάτωση κοινοτικών οδηγιών π.χ. Δημόσιες συμβάσεις Κοινωνικής Αναφοράς

ü  Θεσμοθέτηση  νέων εργαλείων χρηματοδοτικής στήριξης

ü  Συνέργειες μεταξύ των διαφόρων νομικών μορφών της κοινωνικής οικονομίας, όπως είναι οι αγροτικοί και αστικοί συνεταιρισμοί ή οι πιστωτικοί συνεταιρισμοί ,οι συνεταιριστικές τράπεζες κλπ.

ü  Διαμόρφωση ενός ευνοϊκού πλαισίου συνεργασίας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης  και του ευρύτερου δημόσιου τομέα με τους φορείς  της Κοινωνικής Οικονομίας

ü  Εισαγωγή νέων θεσμών αξιολόγησης και πιστοποίησης των φορέων της κοινωνικής οικονομίας

ü  Η θεσμοθέτηση των Περιφερειακών Ενώσεων και του Πανελλαδικού φορέα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, για την εκπροσώπηση του συνόλου των φορέων της Κοινωνικής Οικονομίας , ως κοινωνικού εταίρου.

ü  Παρατηρητήριο κοινωνικής οικονομίας

Προτεινόμενες θεσμικές αλλαγές

1.      Αναγνώριση της κοινωνικής οικονομίας στο Σύνταγμα

Προτείνουμε ως αναγκαία αλλαγή την τροποποίηση του Συντάγματος με την αναγνώριση της κοινωνικής οικονομίας  ως πόλου κοινωνικής ωφέλειας, διακριτού από το δημόσιο και ιδιωτικό τομέα και της  ανάγκης  σταδιακής διαμόρφωσης σύγχρονης εθνικής ταυτότητας, με πρόβλεψη δραστηριοποίησης σε τομείς η παιδεία , η υγεία , ο πολιτισμός , οι κοινωνικές υπηρεσίες, η στέγαση, η κοινωνική και νομική διαμεσολάβηση για την αντιμετώπιση των κοινωνικών συγκρούσεων και του κοινωνικού αποκλεισμού, κλπ.

2.      Τροποποίηση του Ν. 4019/2011

2.1 Βελτίωση του διοικητικού & θεσμικού περιβάλλοντος , ίδρυσης , λειτουργίας, εκπροσώπησης και ανάπτυξης των κοινωνικών επιχειρήσεων

Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο στην χώρα μας  βασίζεται στον Ν . 4019/2011 που αποτελεί την πρώτη προσπάθεια θεσμοθέτησης της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας ως νέα μορφή επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, περιορίζεται στην εξήγηση του όρου της Κοινωνικής Οικονομίας, και τη θέσπιση της λειτουργίας των Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων (Κοιν.Σ.Επ.), δίνοντας παράλληλα  έμφαση  στις  ευπαθείς  και  ευάλωτες  ομάδες  πληθυσμού,  χωρίς  να λαμβάνει υπόψη την προγενέστερη εδραίωση και λειτουργία της Κοινωνικής Οικονομίας και των φορέων της, όπως και προγενέστερων Κοινωνικών Επιχειρήσεων άλλων νομικών τύπων. Το αποτέλεσμα είναι να  στοιχειοθετείται μια τυποποίηση των Κοινωνικών Επιχειρήσεων, βασισμένη στην ανάγκη του κράτους να προβλέψει ελεγκτικές,  όχι,  όμως,  λειτουργικές  ρυθμίσεις  για  την  ώθηση  του  τομέα  της Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας.

Το νομικό καθεστώς της εδραίωσης και διαχείρισης μιας Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης ορίζεται από τον Ν. 1667/1986 για τους Αστικούς Συνεταιρισμούς.

Προτείνουμε της εξής αλλαγές:

Ø  Aναγνώριση της κοινωνικής οικονομίας ως ενιαίας στατιστικής απεικόνισης στο σύστημα των εθνικών λογαριασμών της χώρας για την καταγραφή του συνόλου του μεγέθους του τομέα και της δυναμικής του. Υποχρέωση εγγραφής στο ΓΕΜΗ όλων των φορέων της κοινωνικής οικονομίας και καθορισμός των Κωδικών Αριθμών  Δραστηριότητας  στη «Εθνική Ονοματολογία Οικονομικών Δραστηριοτήτων (Κ.Α.Δ.)»

Ø  Αξιοποίηση της «Υπηρεσίας Μιας Στάσης « για την ίδρυση των κοινωνικών επιχειρήσεων σε μία ημέρα.

Ø  Αποσαφήνιση του ορισμού και της εμβέλειας του τομέα. Αυτό οδηγεί στη σαφή περιγραφή του ποιος είναι εμπορευματικός και ποιος μη εμπορευματικός κλάδος της κοινωνικής οικονομίας, καθώς και ποιες είναι  οι συνιστώσες ανά κλάδο( ΚΟΙΝΣΕΠ, συνεταιρισμοί , ενώσεις ,κλπ)

Ø  Δημιουργία φορέα εκπροσώπησης του τομέα στα εθνικά συστήματα διαβούλευσης της χώρας για τις δημόσιες πολιτικές- συμμετοχή του τομέα στην Ο.Κ.Ε.

Ø  Διεύρυνση του  Μητρώου  Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας με νέους φορείς όπως π.χ.

ü  Συνεταιρισμοί εργαζομένων με σκοπό να διευκολύνει την διαδικασία της επιχειρηματικής μεταβίβασης σε ένα φορέα συνεταιριστικής μορφής  που θα δώσει στους εργαζόμενους  το δικαίωμα της προτεραιότητας στην απόκτηση επιχείρησης, η οποία τίθεται υπό πτώχευση ή συνταξιοδότηση ιδιοκτήτη/ων χωρίς  διάδοχο,  κληρονόμο  ή  οικογενειακό  μέλος πρόθυμο να αναλάβει την επιχείρηση

ü   Συνεταιρισμοί ελευθέρων επαγγελματιών , μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ,για να αντιμετωπίσουν τον   ανταγωνισμό με τις μεγάλες επιχειρήσεις , που τους επιτρέπει να διατηρήσουν τη δραστηριότητά τους, εκτελώντας την με τον δικό τους προσωπικό τρόπο, να αγοράσουν εφόδια, να συντονίσουν πωλήσεις ακόμη και να διεθνοποιηθούν καθώς και να μοιραστούν κοινές υπηρεσίες όπως διοίκηση και διαχείριση.

ü   Συνεργατικοί Σχηματισμοί των φορέων της Κοινωνικής  & Αλληλέγγυας Επιχειρηματικότητας

ü   Θεσμοθέτηση των Τοπικών  Κοινωνικών Αναπτυξιακών  Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας και ένταξή τους στο Μητρώο (ΑΦΚΟ).

ü   Θεσμοθέτηση των  συνεργειών μεταξύ των διαφόρων νομικών μορφών της κοινωνικής οικονομίας, όπως είναι οι αγροτικοί και αστικοί συνεταιρισμοί ή οι πιστωτικοί συνεταιρισμοί ,οι συνεταιριστικές τράπεζες κλπ.

ü   Δυνατότητα ίδρυσης δευτερογενών  συνεταιρισμών,  συνεταιριστικών  κοινοπραξιών  και  ομάδων.  

Ø  Διεύρυνση των  θεματικών τομέων  που προάγουν το δημόσιο όφελος ,έχουν κοινωνικό σκοπό, προστατεύουν από τη δημιουργία μονοπωλίων ή/και ολιγοπωλίων, προσελκύουν επενδύσεις σε περιοχές με χαμηλό επενδυτικό ενδιαφέρον από τον ιδιωτικό τομέα . Διασύνδεση της κοινωνικής οικονομίας με την εξυπηρέτηση νέων κοινωνικών αναγκών που δημιουργούν νέους τομείς απασχόλησης όπως π.χ.

ü   Αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας π.χ. φωτοβολταϊκά στέγης

ü   Αξιοποίηση υδάτινων αποθεμάτων και διαχείριση δικτύων (αποχετεύσεων)

ü   Ανακύκλωση

ü   Διαχείριση δημόσιων χώρων και  κτιρίων

ü   Διαχείριση κοινοχρήστων ιδιωτικών χώρων

ü   Υγεία, στέγαση,εκπαίδευση

ü   υλοποίηση ενεργητικών  πολιτικών κοινωνικής ενσωμάτωσης και καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού.

Ø  Θεσμοθέτηση της δυνατότητας να δέχονται οι κοινωνικές επιχειρήσεις ,μέλη-επενδυτές, που ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την απόδοση του κεφαλαίου που επενδύουν και έχουν περιορισμένη διοικητική αρμοδιότητα  ή να εκδίδουν συμμετοχικά ομόλογα, δηλαδή ομόλογα συνδεδεμένα με το κέρδος της κοινωνικής επιχείρησης ή μετοχές με ελάχιστη εγγυημένη απόδοση, ανεξαρτήτως του κέρδους, αλλά χωρίς δικαίωμα ψήφου.

Ø  διαμόρφωση ενός ευνοϊκού  πλαισίου συνεργασίας με την Τοπική , την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση και τους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα , για την παραχώρηση χώρων και εξοπλισμού και την υπογραφή προγραμματικών συμβάσεων με όλες τις μορφές της Κ.ΑΛ.Ο.

Ø  Θέσπιση  φορολογικών  κινήτρων για την:

ü  Φορολόγηση των  Κοινωνικών Συνεταιρισμών   για τα πρώτα τρία χρόνια με χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή , ως οι νεοφυείς επιχειρήσεις (13%).

ü  Θεσμοθέτηση πόρου 5 τοις χιλίοις  που θα προέρχεται από την φορολογία των φυσικών προσώπων και θα κατευθύνεται σε συγκεκριμένο  φορέα κοινωνικής οικονομίας  αποδέκτη , σύμφωνα με την βούληση του φορολογούμενου καθώς και για συγκεκριμένο σκοπό.

Ø  Νέα συστήματα κοινωνικής διαχείρισης, κοινωνικού ελέγχου και απολογισμού

Είναι απαραίτητο στην νέα αυτή περίοδο ανάπτυξης του Συνεργατικού Κινήματος της Αλληλέγγυας Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας και των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν νέα συστήματα κοινωνικής διαχείρισης, κοινωνικού ελέγχου και απολογισμού για την πλήρη διαφάνεια και τον κοινωνικό έλεγχο .

Τέτοιοι μηχανισμοί είναι ενδεικτικά η εφαρμογή της  Κοινωνικής Λογιστικής και η σύνταξη  Εκθέσεων Κοινωνικού  Απολογισμού.

Η Κοινωνική Λογιστική , απεικονίζει την επίτευξη των κοινωνικών στόχων .     Ένας φορέας της κοινωνίας των πολιτών , με την βοήθεια ενός κοινωνικού ελεγκτή, προετοιμάζει την τελική κοινωνική έκθεση και την δημοσιεύει.                                         

Η έκθεση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μια αλλαγή των κοινωνικών στόχων.          

Η έκθεση  για τον Κοινωνικό Απολογισμό θεσπίζει ένα πλαίσιο για συνεχή παρακολούθηση, αξιολόγηση και λογοδοσία, στο εσωτερικό και το εξωτερικό περιβάλλον τους για τον έλεγχο της  απόδοσης των  κοινωνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών στόχων.

Τα δυνητικά οφέλη από την εφαρμογή της  κοινωνικής διαχείρισης  θα είναι:

·         η κοινωνική λογοδοσία

·         η συμμετοχή των  πελατών και  των χρηστών των υπηρεσιών, στον έλεγχο της κοινωνικής απόδοσης τους  ως εκ τούτου μπορούν να επηρεάζουν τον σχεδιασμό και τους δείκτες μέτρησης της κοινωνικής απόδοσης. 

·         η τεκμηρίωση και η επαλήθευση των κοινωνικο -οικονομικών επιδόσεών τους μπορεί να βοηθήσει στην ενημέρωση των  χρηματοδοτών / επενδυτών, την υποβολή εκθέσεων προς τους ενδιαφερόμενους και στην κατάρτιση των ετήσιων εκθέσεων.

·         Η ενημέρωση του ευρύτερου κοινού, η δυνατότητα κοινωνικού ελέγχου , για τον  αντίκτυπο των δραστηριοτήτων τους  λαμβάνοντας υπ’ όψιν την αποστολή, τις  αξίες, τους στόχους και τις  δραστηριότητες στην κοινωνία .

Ø  Ανάπτυξη κοινωνικής επιχειρηματικής κουλτούρας

ü  Η επιχειρηματική ετοιμότητα είναι αναγκαία για τη βιώσιμη ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας

ü  Για την υλοποίηση και επιτυχία εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων απαιτείται η δημιουργία και ανάπτυξη μίας νέας επιχειρηματική κουλτούρας βασισμένη στο μοντέλο: της εμπιστοσύνης-συνεργασίας και συνέργειας.

ü  Ανάπτυξη προγραμμάτων Πίστωση Plus

ü  Ανάπτυξη μεθόδων πιστοποίησης κοινωνικών επιχειρήσεων, συμβούλων επιχειρήσεων και φορέων κοινωνικής οικονομικής εκπαίδευσης

Ø  Ενίσχυση της εκπαίδευσης των κοινωνικών επιχειρήσεων, των φορέων και των πολιτών στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και κουλτούρα των κοινωνικών επιχειρήσεων για την μακροχρόνια βιώσιμη εξέλιξη της κοινωνικής οικονομίας συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας και την υποστήριξη ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας.

Ø  διαμόρφωση συστήματος δια βίου μάθησης προσαρμοσμένου στις ανάγκες του τομέα

Ø  Δημιουργία Συνεργατικών Δικτύων Κοινωνικής Καινοτομίας, που θα επιτρέψει σε πολλούς ανθρώπους με διαφορετική προέλευση να αντιμετωπίσουν το ίδιο πρόβλημα ταυτόχρονα και όχι ο καθένας μόνος του.
Ο καθένας θα μπορεί να συμμετάσχει σε συνεργατική τεχνολογία και κατάρτιση ,καλύτερη προσβασιμότητα σε πληροφορίες, επαφές και προγράμματα ,συλλογική εργασία μεταξύ των Κοινωνικών Συνεταιρισμών , για την κοινή ανάπτυξη νέων προϊόντων ή υπηρεσιών ,καλύτερη κατανομή των πόρων τους με την προμήθεια δεξιοτήτων, όπως η έρευνα ( σε περιοχές που δεν αποτελούν μέρος των ιδίων βασικών ικανοτήτων ενός ατόμου) ,στήριξη των προσπαθειών των πολιτών για να προχωρούν στη δημιουργία Κοινωνικών Συνεταιρισμών και σε Κοινωνικές Καινοτομίες σε τομείς στους οποίους δεν έχουν ειδικές γνώσεις σε συνεργασία με άλλα δίκτυα.

Ø  Δημιουργία δικτύου διευκολυντών, εμψυχωτών, μεντόρων, ειδικών και διαμορφωτών γνώμης για την διαμόρφωση μιας νέας κουλτούρας κοινωνικής επιχειρηματικότητας , την ωρίμανση επιχειρηματικών σχεδίων , συνεργατικής κουλτούρας ,την εισαγωγή καινοτομιών κλπ.

2.2  Θεσμοθέτηση νέων εργαλείων χρηματοδοτικής στήριξης για τα εγχειρήματα της Κοινωνικής Οικονομίας

«Καθίσταται αναγκαία η συνεχής διεύρυνση των ορίων της χρηματοπιστωτικής καινοτομίας, ώστε να μην μπαίνει εμπόδιο στη χρηματοδότηση και εν τέλει στην ανάπτυξη της ευρύτερης καινοτομίας και τεχνολογικής προόδου» (Laeven, Levine,Μιχαλόπουλος, 2014).

Στην χώρα μας η χρηματοδότηση των πολύ μικρών , μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ,πολύ δε περισσότερο του κοινωνικού τομέα είναι ήταν πάντα δύσκολη , σήμερα όμως έχει καταστεί απαγορευτική, πέραν ορισμένων περιπτώσεων όπως οι συνεταιριστικές τράπεζες  και φορείς μικροπιστώσεων όπως η AFI.

Δημιουργία Ενδιάμεσων Φορέων Χρηματοδότησης

Στο νέο αναπτυξιακό νομοσχέδιο προτείνεται η δημιουργία Ενδιάμεσων Φορέων Χρηματοδότησης , χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη για επέκταση και σε άλλους φορείς ή ενώσεις φορέων (κοινωνικούς συνεταιρισμούς, ΜΚΟ) εκτός χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για την παροχή μικροπιστώσεων και εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων ακολουθώντας το μοντέλο άλλων ευρωπαϊκών χωρών. 

Προτείνουμε ενδεικτικά:

ü  μείωση των απαιτούμενων κεφαλαίων ίδρυσης για τη χορήγηση μικροπιστώσεων ή άλλων εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων.

ü  παροχή μικροπιστώσεων ή/και άλλων εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων (συμμετοχών)

ü  πιστοποίηση των ΕΦΧ ως προς τον τρόπο λειτουργίας, ενδεικτικά να είναι και φορείς ολοκληρωμένης υποστήριξης κοινωνικών επιχειρήσεων σε όλες τις φάσεις χρηματοδότησης (αξιολόγηση, έγκριση, mentoring, παρακολούθηση)

Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας

Άμεση ενεργοποίηση του Ταμείου Κοινωνικής Οικονομίας από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) , με δυνατότητα αυτοτελούς  υποστήριξης των κοινωνικών επιχειρήσεων αλλά και συμπληρωματικό εργαλείο (π.χ. συνεπένδυση σε μικροδάνεια, παροχή εγγύησης)

Μικροπιστώσεις

Να θεσπιστούν οι Μικροπιστώσεις μέσα από το ΕΤΕΑΝ ή τα ΕΛΤΑ ή/και τις Συνεταιριστικές Τράπεζες με τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου και παροχή εγγυήσεων από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας μέσω του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) .

«Κοινωνικοί Άγγελοι»

Να δημιουργηθεί ο θεσμός των «Social Angels» («Κοινωνικοί Άγγελοι») στους οποίους  θα μπορούν να απευθύνονται οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας για αναζήτηση δωρεάν συμβουλών και επενδυτικών κεφαλαίων με την παροχή εγγυήσεων από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας μέσω του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ) .

Εταιρίες  Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Ε.Κ.Ε.Σ.)

Να δημιουργηθούν Εταιρίες  Κεφαλαίου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (Ε.Κ.Ε.Σ.) για επενδύσεις σε καινοτόμες  κοινωνικές επιχειρήσεις  με τροποποίηση του Ν. 2367/1995, «Νέοι χρηματοοικονομικοί θεσμοί και άλλες διατάξεις» για την κινητοποίηση του ενεργητικού κεφαλαίου των κοινωνιών , των τοπικών κοινοτήτων  και των «Κοινωνικών Αγγέλλων», με την δυνατότητα να:

ü  Παρέχει  εταιρικές  συμμετοχές  και μικροπιστώσεις

ü  Δημιουργηθούν  social angels fund

Λοιπές πηγές χρηματοδότησης

Κοινωνικές Διατακτικές  Πληρωμής

Δημιουργία συστήματος  Κοινωνικών Διατακτικών  Πληρωμής για την κατανάλωση υπηρεσιών των φορέων της Κοινωνικής Οικονομίας, τις οποίες αγοράζουν κυρίως φορείς του Δημόσιου Τομέα και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Ειδικός Δεσµευµένος Λογαριασµός (escrow account)

Σύσταση στο Ταµείο Παρακαταθηκών και ∆ανείων, ή σε Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα, Ειδικού Δεσµευµένου Λογαριασµού (escrow account) μέσω του οποίου θα χρηματοδοτούνται  οι κοινωνικές επιχειρήσεις για την πραγματοποίηση επενδύσεων και την υλοποίηση συμβάσεων του δημοσίου , χωρίς τα προσκόμματα των κλασικών μεθόδων έκδοσης εγγυητικών επιστολών. Οι αναλήψεις θα γίνονται αποκλειστικά για την πληρωμή δαπανών που θα περιλαμβάνονται στο εγκεκριμένο επενδυτικό σχέδιο ή την υπογεγραμμένη σύμβαση.

«Συμμετοχική χρηματοδότηση» crowdfunding

Δημιουργία ρυθμιστικού πλαισίου, ειδικά για την Κεφαλαιοδότηση (equity crowdfunding) (crowdfunding:«χρηματοδότηση από το πλήθος» ή «συμμετοχική χρηματοδότηση») για:

•      Κεφαλαιοδότηση (equity model)

συμμετοχή στο κεφάλαιο μίας κοινωνικής επιχείρησης

•       Δάνεια (lending model)

 Χρηματοδότηση με τη μορφή δανεισμού.

•       Δωρεές (donations-rewards model)

Δημόσιες Συμβάσεις Κοινωνικής Αναφοράς

Να ενσωματωθούν  στο ελληνικό δίκαιο οι  οδηγίες 24 και 25 για τις Δημόσιες Συμβάσεις Κοινωνικής Αναφοράς.

Δημόσιες Συμβάσεις Κοινωνικής Αναφοράς είναι αυτές κατά τις οποίες οι αναθέτουσες αρχές στο στάδιο ανάθεσης λαμβάνουν υπόψη σημαντικές κοινωνικές πτυχές ως κριτήρια ανάθεσης.

Ενδεικτικά, ως τέτοια κριτήρια νοούνται:

α) οι ευκαιρίες απασχόλησης,

β) η κοινωνική ένταξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων,

γ) η ισότητα ευκαιριών,

δ) ο σχεδιασμός της προσβασιμότητας για όλους,

ε) η συνεκτίμηση των κριτηρίων αειφορίας, στα οποία περιλαμβάνονται θέματα ηθικού εμπορίου και

ζ) η ευρύτερη εκούσια συμμόρφωση με την εταιρική κοινωνική ευθύνη (ΕΚΕ) (§1.,άρθρο 16, Ν. 4019/2011). 

ü  Πρόταση  για τα προϊόντα, υπηρεσίες και έργα στα οποία θα εφαρμοστούν κριτήρια Δημοσίων Συμβάσεων Κοινωνικής Αναφοράς.

ü  Προσδιορισμό Ποσοτικών και Ποιοτικών δεικτών και κριτηρίων επίτευξης του Κοινωνικού έργου των κοινωνικών επιχειρήσεων (π.χ δημιουργία απασχόλησης, κινητοποίηση του κοινωνικού κεφαλαίου, ανάληψη δράσεων Ε.Κ.Ε και σύνταξης Κοινωνικού Απολογισμού, κ.ά), βάσει ενός ολοκληρωμένου συστήματος Πιστοποίησης του έργου των Κοινωνικών Επιχειρήσεων.

ü  Ορισμός της  «κοινωνικής αναφοράς» και μεθόδου μέτρησης του   «κοινωνικού  αποτυπώματος» (SROI).

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Αξιοποίηση της  Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για την προώθηση και ενδυνάμωση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, που θα προσανατολιστεί  στην  αντιμετώπιση των αυξημένων κοινωνικών και οικονομικών προβλημάτων  της τοπικής κοινωνίας.

Απώτερος στόχος πρέπει να είναι η διάχυση της κοινωνικής διάστασης των δραστηριοτήτων της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, σε όλους τους τομείς και τα επίπεδα ασκησής της, η δημιουργία μόνιμων δικτύων συνεργασίας και τοπικών συμφωνιών που σχετίζονται με την οικονομική ανάπτυξη σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο με στόχο  τη διαχείριση των σημαντικότερων κοινωνικών, οικονομικών και οικολογικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η τοπική κοινωνία. Οι δραστηριότητες αυτές θα αποβλέπουν στη στήριξη υπαρχουσών και νέων ΚΟΙΝΣΕΠ για την παροχή υπηρεσιών σε συνεργασία με τους φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τους επιχειρηματικούς φορείς,στους κάτωθι τοµείς:

§ Υποστήριξη της ένταξης µεταναστών και προσφύγων  στον κοινωνικό ιστό της πόλης

Αυτές   ενδεικτικά  περιλαμβάνουν,  εκμάθηση  της  ελληνικής  γλώσσας,  δράσεις ευαισθητοποίησης και  ενημέρωσης, έκδοση πολύγλωσσων  εντύπων  µε  οδηγίες  προσωπικής υγιεινής,  έκδοση  οδηγών,  εκπαίδευση  εργαζομένων στις υπηρεσίες για την υποδοχή και  καθοδήγηση µεταναστών κλπ.

•    καθαριότητα και ανακύκλωση µετάλλων, αλουμινίου

παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, ανακύκλωση παλιών  αντικειμένων οικιακής χρήσης όπου θα χρησιμοποιούνται ως χρήσιμα προσωπικά αντικείμενα π.χ., για την δημιουργία αξεσουάρ , κομποστοποίηση τροφίμων ,ενσωµάτωση κοινωνικά υπεύθυνων  επιχειρηµατικών πρακτικών, για τη µείωση των αποβλήτων καθώς και  την εφαρµογή καινοτόµων πρακτικών για ανακύκλωση.

•   υπηρεσίες πρασίνου

Ενδεικτικά  αναφέρονται  η  διαµόρφωση,  φροντίδα,  προστασία  και   ανάδειξη  κοινόχρηστων χώρων, καθώς και  περιοχών  φυσικού κάλλους, η  υλοποίηση ήπιων παρεµβάσεων βελτίωσης και   αναβάθµισης  του  αστικού  περιβάλλοντος  µε   έµφαση  στις  περιοχές   και   συνοικιακές γειτονίες των  ∆ήµων που αντιµετωπίζουν έντονα προβλήµατα  υποβάθµισης καθώς και  δράσεις εκπαίδευσης και  ευαισθητοποίησης των κατοίκων.

•   τεχνικές υπηρεσίες

Παροχή τεχνικών υπηρεσιών, αντίστοιχες µε  αυτές που εντάσσονται στο πλαίσιο της αυτεπιστασίας.   Βελτίωση  της   αποτελεσµατικότητας   και     της   ποιότητας   των   τεχνικών υπηρεσιών των δήµων  µε  γνώµονα τον αναπτυξιακό σχεδιασµό τους και  µε  κεντρικό άξονα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του πολίτη.

•    κοινωνικές υπηρεσίες

a)      Δημιουργία   Κέντρων   Ηµέρας,    τα   οποία  θα   προσφέρουν  στους   αστέγους   τη δυνατότητα να καλύψουν ανάγκες προσωπικής υγιεινής και  εντατικές υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής  υποστήριξης και  συµβουλευτικής, καθώς και  ιατρικών υπηρεσιών για την αντιµετώπιση περιστατικών µικρού κινδύνου και  µικρής ασθένειας.

b)      Λειτουργία  Μονάδων Βραχείας (µεταβατικής) Φιλοξενίας, ικανών να φιλοξενήσουν

άτοµα µε  παράλληλη λειτουργία Προγραμμάτων επανένταξης.

c)      Ίδρυση ΚΟΙΝΣΕΠ που θα δημιουργήσουν ∆ίκτυο  Κοινωνικής  Κατοικίας µε  ακίνητα (διαµερίσµατα) με  παραχώρηση χώρων - διαµερισµάτων από τους δήμους , το δημόσιο, τις τράπεζες κλπ, τα οποία θα επισκευασθούν-ανακαινισθούν µε  πόρους του ΣΕΣ,  προκειµένου να υπάρξει η  δυνατότητα φιλοξενίας µε  µειωµένο τίµηµα ατόµων και  οικογενειών που βρίσκονται σε  επισφαλή θέση.

d)      Δημιουργία Κοινωνικών Βρεφονηπιακών Σταθμών για τη   Φύλαξη Βρεφών

e)      Δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ  για παροχή  ιατρικών υπηρεσιών  και φροντίδας  κατ’  οίκον  σε  ηλικιωµένους: ολοκληρωµένη υποστήριξη των ηλικιωµένων µε  στόχο την παραµονή τους καθώς και   των ατόµων µε   ειδικές ανάγκες  στο δικό τους  περιβάλλον.

f)        παροχή   υπηρεσιών   αναψυχής   σε   παιδιά   και   ηλικιωµένους  µέσω  της λειτουργίας των παιδικών κατασκηνώσεων

g)      Δημιουργία ΚΟΙΝΣΕΠ   για παροχή υπηρεσιών  προένταξης  χρηστών ναρκωτικών ουσιών: δηµιουργία προστατευοµένων χώρων,  όπου χρήστες ναρκωτικών ουσιών που έχουν ιδιαίτερη δυσκολία ένταξης σε θεραπευτικά  προγράµµατα,  θα  έχουν   τη  δυνατότητα  να  λαµβάνουν  στοιχειώδη περίθαλψη, φροντίδα, τροφή, υγιεινή κλπ.

Ø  Αξιοποίηση του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020 για την στήριξη των κοινωνικών επιχειρήσεων με την :

ü Δημιουργία Περιφερειακών Κέντρων Στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας

ü Χρηματοδότηση της λειτουργίας  Παρατηρητηρίου Κοινωνικής Οικονομίας

ü Επιχορήγηση των συνεταιριστικών εγχειρημάτων για την κάλυψη του μισθοδοτικού κόστους

ü Σχεδιασμός δράσεων για την:

•       επιχορήγηση νέων καινοτόμων εγχειρημάτων κοινωνικής επιχειρηματικότητας ,

•      Δημιουργία συνεργατικών σχημάτων Κοινωνικής Καινοτομίας από τους  φορείς  της κοινωνικής οικονομίας

•      Επιχορήγηση των Τοπικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων Κοινωνικής Οικονομίας για την υλοποίηση αναπτυξιακών δράσεων

•      Δημιουργία θερμοκοιτίδων ή/και συνεργατικών χώρων (Co-working Houses)

ü  Κίνητρα σε νέους επιστήμονες για μετουσίωση της έρευνας σε δημόσια αγαθά με όχημα την επιστημονική γνώση και την καινοτομία

Ø  Αξιοποίηση ανταγωνιστικών κοινοτικών προγραμμάτων όπως:

ü  Πρόγραμμα της ΕΕ για την Απασχόληση και την Κοινωνική Καινοτομία («EaSI»)

Το EaSI διαχειρίζεται απευθείας η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το πρόγραμμα συνενώνει τρία προγράμματα της ΕΕ τα οποία αποτελούσαν αντικείμενο χωριστής διαχείρισης το διάστημα 2007-2013: PROGRESS, EURES και Μηχανισμός Μικροχρηματοδοτήσεων Progress.

Σύρος Κοσκοβόλης,

Υπεύθυνος σχεδιασμού προγραμμάτων ΕΕΑ,

Μέλος Πανελλήνιου Παρατηρητηρίου